Voetbal

Cijfers en statistieken over voetbalvandalisme in Nederland

Een saaiere kop heb ik nooit gebruikt voor een verhaal op Sportgeschiedenis. Tegelijkertijd is die weer explosief, omdat er nogal eens over voetbalvandalisme wordt geoordeeld zonder enige kennis van die cijfers en statistieken. Terwijl die gewoon in De Bosatlas van het Nederlandse voetbal staan.

Voetbalgeweld in 1979

Het Journaal berichtte op 22 oktober over de rellen na NAC Breda – Willem II afgelopen weekend. Tot vier keer toe zei zowel verslaggever als presentator dat het aantal incidenten niet afneemt. Dat werd alleen niet ondersteund door cijfers, niet in de uitzending en niet in op de website. Jammer, want die cijfers geven juist een heel ander beeld.

Allereerst Het Journaal:

Een korte geschiedenis: Nederland maakte in 1974 hardhandig kennis met grootschalig voetbalgeweld. Tijdens de UEFA Cup-finale Feyenoord– Tottenham Hotspur in De Kuip richtten Engelse hooligans grote vernielingen aan, die de politie volkomen verrasten. Door een wonder vielen die dag geen doden in de chaos.

Voetbalgeweld is tegenwoordig nog steeds een probleem, hoewel het niet meer is te vergelijken met het hooliganisme van de vorige eeuw. Er wordt nu veel strenger opgetreden, met stadionverboden en supersnelrecht. Het probleem lijkt inmiddels beheersbaar, maar vervelende incidenten kunnen niet worden uitgesloten.

Deze constatering staat haaks op de reportage van Het Journaal. Bij Sportgeschiedenis kennen we de cijfers namelijk wél, zoals ik ze ook heb gebruikt in De Bosatlas van het Nederlandse voetbal. We zetten deze statistieken eens op een rij.

Kleine harde kern

Om te beginnen wordt het voetbalgeweld van deze tijd gepleegd door relatief weinig recidivisten. De harde kern van probleemsupporters bestaat uit zo’n twintig procent van alle aanhoudingen in het seizoen 2015/16. De overige tachtig procent, blijkbaar geschrokken door de arrestatie, ziet de politie daarna niet meer terug.

Meer dan helft van deze aanhoudingen betreffen personen tussen de 12 en 26 jaar, waarmee het aannemelijk is dat die zich in alle opwinding één keer laten meeslepen en na aanhouding zo verschrikkelijk zijn geschrokken dat we ze nooit meer zien.

Geweldsdelicten

De incidenten kunnen we verdelen in overtredingen en misdrijven binnen én buiten het stadion. Binnen het stadion gaat het vooral om spreekkoren en het gooien van rotzooi en vuurwerk op het veld. Buiten is vooral sprake van mishandelingen, vechtpartijen en vernielingen.

Politie-inzet

De gemiddelde inzet bij een Nederlandse voetbalwedstrijd is 47,19 politieagenten, ofwel 353 manuren per wedstrijd. Ajax en Feyenoord zijn verantwoordelijk voor de meeste politie-uren. Dat is ook niet zo vreemd, omdat hun stadions de grootste van het land zijn. Met 50.000 mensen in één ruimte kan sneller iets gebeuren dan met 5.000 toeschouwers.

Tekst gaat door onder deze afbeelding.

We kunnen ook op een andere manier kijken: hoe groot is het aantal politie-uren per duizend toeschouwers? Ajax en Feyenoord verschrompelen dan, waar juist clubs met een hoge onderlinge rivaliteit op de voorgrond treden. Het gaat dan vooral om de regio Brabant en Limburg met veel profclubs bij elkaar. Dan is er automatisch ook een grotere onderlinge rivaliteit.

Tekst gaat door onder deze afbeelding.

Zo werd FC Den Bosch – FC Oss op 1 november 2014 twee keer stilgelegd wegens rellen. De politie had het in hetzelfde jaar ook druk bij de onderlinge duels in Zuid- Limburg. Dat is meteen te zien in deze grafiek.

Een hoge politie-inzet heeft trouwens niet meteen te maken met rellen. Het kan dan ook gaan om een klassiek stadion, zoals van Go Ahead Eagles en SC Cambuur. Die vragen om meer politiecontrole, omdat de moderne veiligheidseisen anders zijn dan die van vroeger. Als er moderne stadions hadden gestaan, zou het aantal politie-uren automatisch lager zijn geweest. Waarbij nog wel opgemerkt mag worden dat de supporters van SC Cambuur bekend staan als zeer enthousiast – om het heel eufemistisch uit te drukken.

Europa

Als afsluiting nog twee statistieken in een groter perspectief. Zoals gemeld was in 2015-16 de gemiddelde inzet bij een Nederlandse voetbalwedstrijd 47,19 politieagenten, ofwel 353 manuren per wedstrijd. Dat is het laagste aantal uren sinds 2003, het seizoen 2006-7 uitgezonderd.

Over een periode van tien jaar is de politie-inzet daarmee redelijk stabiel, met incidentele uitschieters. Het geweld in en rond stadions lijkt daarmee beheersbaar, vooral in vergelijking met jaren 70 en 80 van de vorige eeuw.

Dat wordt nóg duidelijker als we dit in Europees verband zien. Nederland staat in de middenmoot van het aantal politie-uren per wedstrijd.

Al deze cijfers nemen niet weg dat elk incident er één teveel is en dat de voetbalwereld, de burgemeesters en de hoofdcommissarissen er alles aan moeten doen om dat te voorkomen. Maak het probleem alleen niet groter dan het is, zoals Het Journaal dat deed. Koop daarom eerst De Bosatlas van het Nederlandse voetbal en ga dan pas een reportage maken.

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.