De Ajax Collectie: het klassieke clublogo werd in 1924 ontworpen door een kunstenaar uit Utrecht

Op de expositie Eén club, Eén stad, Ajax Amsterdam is een penning uit 1924 te zien van het klassieke Ajax-logo. Het is de oudste weergave van dit logo, ondanks een hardnekkig verhaal over een andere ontwerper.

Het ontwerp van Eduard Hüttl uit 1924, via de collectie van het Amsterdam Museum

Vanwege het 125-jarige bestaan heeft Ajax het klassieke logo heringevoerd. Volgens een zeer hardnekkig gerucht werd dat in 1925 ontworpen door Jan de Boer voor het familiebedrijf Ajax Brandbeveiliging. Als voormalig keeper van het eerste elftal zou hij toestemming van de club hebben gekregen voor de naam. In ruil mocht Ajax dat logo van de Griekse held gebruiken.

Geen bewijs

Er is alleen geen enkel bewijs dat dit inderdaad zo is gebeurd. Via digitale krantenarchieven is geen enkele advertentie van de brandblussers te vinden, waarin dat logo is gebruikt. Het bedrijf adverteerde vanaf 1972 ook in het clubblad van Ajax, maar gebruikte het logo geen enkele keer. Dat is toch gek als het dat exclusieve recht heeft, al helemaal als dat in het clubblad zelf gebeurde.

En dan is er nog een probleem: er bestaat een weergave van dat klassieke logo met de Griekse held uit 1924. Dat is dus eerder dan het vermeende ontwerp van De Boer! Het werd gemaakt door Eduard Hüttl als ontwerp voor een prijspenning, die in 1935 werd omschreven in een gedenkboek van de Koninklijke Nederlandsche Edelmetaal Bedrijven: ‘Amsterdamsche Voetbal Vereeniging AJAX. Linksgewende kop van AJAX naar een grieksch beeld, omschrift: AJAX.’

Eduard Hütll

Hüttl was in die tijd een gerenommeerde kunstenaar, wonend in Utrecht. Hij zou nooit gevraagd worden voor zo’n prijspenning als het ontwerp voor de Griekse held al door iemand anders was gemaakt. Zijn originele penning is opgenomen in de collectie van het Amsterdam Museum en voor deze ene keer te zien op de Ajax-expositie in het Stadsarchief Amsterdam.

Ajax gebruikte dit ontwerp vanaf 1925 zelf trouwens ook om er medailles van te maken voor hun kampioenselftallen. De club heeft een exemplaar uit dat jaar in de eigen collectie – nog een bewijs dat De Boer dit niet heeft gemaakt.

Zonder overtuigend tegenbewijs kunnen we dit familiebedrijf dus niet langer meer beschouwen als ontwerper van het klassieke Ajax-logo.