De eerste voetbalwedstrijd op de Nederlandse radio werd in 1928 uitgezonden
Op 11 maart 1928 was er voor de eerste keer een rechtstreeks verslag van een voetbalwedstrijd uitgezonden op de Nederlandse radio. Han Hollander deed dat namens de AVRO bij Nederland – België.
Han Hollander, met bal, bij het uitzendhok, waar Willem Vogt al heeft plaatsgenomen. Foto via Wikicommons
Een kleine honderd jaar geleden was het Nederlands elftal net zo populair als nu. Je moest alleen wel naar de wedstrijd zelf komen als je het live wilde meemaken, want vóór 1928 waren er geen rechtstreekse uitzendingen op de radio. En televisie was er al helemaal niet.
Het was daarom goed nieuws voor de voetballiefhebbers dat Han Hollander in 1928 voor de eerste keer verslag deed voor de radio van een wedstrijd van het Nederlands elftal. Hoe druk het was in die tijd bij de thuiswedstrijden van Oranje zie je in dit filmpje uit 1934. Aan het eind gaat Han Hollander naar zijn hokje met mooi uitzicht op het veld.
Over die interland van 1928 tussen Nederland en België zelf gaan we het verder niet hebben, want na negentig tamme minuten eindigde de jaarlijkse Derby der Lage Landen in 1-1. Die wedstrijd was overigens niet in het Olympisch Stadion, zoals wel eens in terugblikken wordt gemeld, maar in de voorganger hiervan: het Nederlandsch Sportpark. Dat werd in 1929 afgebroken.
Een ellendige tijd
Maar waarom werd juist Han Hollander uitgekozen voor dit radioverslag en niet iemand anders? Zijn vrouw zei in 1938: “Hij schreef veel over sport, verslagen voor dagbladen en sportperiodieken. Eens op een middag werd hem onverwacht de vraag gesteld of hij er iets voor voelde om voor de A.V.R.O. bij wijze van proef eens een voetbalwedstrijd te verslaan. Mijn man zei: ja, dat wil ik wel eens proberen, maar toen bleek, dat men het ook al aan anderen had gevraagd. Maar toen het op klappen kwam, bedankten die anderen voor de eer en toen deed mijn man het.”
Hierbij vergat ze te zeggen dat manlief in de aanloop naar die wedstrijd niet was te genieten. Hollander zei hierover: “Ik zal het nooit vergeten, die maanden die aan de eerste uitzending vooraf gingen. Die hebben behoord tot de ellendigste van m’n leven, en in die tijd heb ik zo menigmaal mezelf wel een klap in het gezicht kunnen geven vanwege het feit dat ik op de vraag of ik dat ik me daarmee wilde belasten JA heb gezegd. De grootste moeilijkheden heb ik toen gehad, ik was geen mens meer voor m’n gezin. Ik grauwde en ik snauwde maar en ik sprong door alles uit mijn vel. Het is de ellendigste tijd van m’n leven geweest.”
Hulde
Toch was het op 11 maart 1928 eindelijk zo ver. Omdat het de eerste keer was, ging er natuurlijk wel wat mis. Dagblad Het Vaderland: ‘Jammer, dat de programma’s een onjuist aanvangsuur hadden genoemd voor de uitzending, waardoor menigeen instelde, toen de uitzending al aan de gang was.’ Verder was Hollander zo zenuwachtig dat hij zijn verslag begon met: “Goedenavond, dames en heren.” Het was toen twee uur in de middag.
Maar daarna liep het gesmeerd, zo zei AVRO-directeur Willem Vogt, die Hollander de hele wedstrijd begeleidde. “Hij hield de sfeer erin. In saaie ogenblikken vertelde hij over de spelers en hun spelkarakteristiek; en als ’t ging spannen, stal hij het hart van onsportieve douairières [een weduwe van iemand van adel] met zijn eerlijke geestdrift.”
Ook Het Vaderland was tevreden: ‘We betrapten er ons zelf op, dat ons hart nu en dan sneller kloppen ging bij een worsteling voor een der doelen, een bewijs, dat de sportjournalist het spel goed volgde. Voor deze eerste poging verdienen de beide omroepers stellig een woord van hulde.’