De eerste vrouwenvoetbalclub in Breda werd in 1955 opgericht, maar heeft daarna nooit gespeeld
Hera United speelt dit weekend een thuiswedstrijd tegen NAC Breda. De eerste poging tot vrouwenvoetbal in Breda was in 1955.
Vrouwenvoetbal op het terrein van Groen Wit in Breda op 27 mei 1973. Foto Johan van Gurp via het Stadsarchief Breda
Hera United is de eerste Nederlandse profvoetbalclub voor alleen vrouwen. Tijdens dit eerste seizoen in de Vrouwen Eredivisie worden er elf thuiswedstrijden gespeeld tegen clubs uit tien verschillende steden. In aanloop naar elke thuiswedstrijd onderzoek ik de geschiedenis van het vrouwenvoetbal in de stad van de bezoekende club.
Te Breda is een damesvoetbalclub opgericht, die reeds twintig leden telt
Nieuwe clubs
Het jaar 1955 leek de doorbraak van het vrouwenvoetbal in Nederland met nieuwe clubs in het hele land. Utrecht begon in januari met Herbido, waarna nog in dezelfde maand clubs werden opgericht in Den Haag, Dordrecht, Enschede (twee clubs zelfs), IJmuiden, Leiden, Nijmegen en Velsen.
Op 18 februari 1955 kwam er ook nieuws van de Nederlandse Antillen: ‘Sedert de berichten uit Nederland omtrent de herleving van het damesvoetbal tot de West zijn doorgedrongen, zijn de Antilliaanse schonen zich ook weer voor deze tak van sport gaan interesseren. Op Curaçao is een damesvoetbalvereniging opgericht, die inmiddels al twee elftallen en enige reserves sterk is.’
In april 1955 waren er zo minstens vijftien nieuwe verenigingen, waarvoor de KNVB geen enkele belangstelling had. Op initiatief van Herbido werd daarom de Nederlandse Dames Voetbalbond (NDVB) opgericht voor het organiseren van eigen competities.
Sporthistoricus met seizoenkaart
Het eerste seizoen van Hera United is een doorbraak in de Nederlandse vrouwensport. Die wedstrijden maak ik allemaal van dichtbij mee als houder van een seizoenkaart.
Op Sportgeschiedenis ga ik het komende jaar op zoek te naar de oudste sporen van het vrouwenvoetbal. Deze serie is in aanloop naar elke thuiswedstrijd van Hera United en richt zich op de stad van de bezoekende ploeg.
- 7 september: Oostzaan
- 21 september: Zwolle
- 22 september: AFC in Amsterdam
- 27 september: Eindhoven
- 5 oktober: Breda
- 2 november: Amsterdam
- 7 december: Rotterdam, deel 1
- 21 december: Enschede
- 24 januari: Rotterdam, deel 2
- 14 februari: Alkmaar
- 14 maart: Den Haag
- 4 april: Heerenveen
- 2 mei: Eindhoven
- 22 mei: Utrecht
Tips en aanvullingen hier
Provinciaal voetbalverbod
Aangemoedigd door deze gebeurtenissen werd een poging in Breda gewaagd. ‘Ook te Breda is een damesvoetbalclub opgericht, die reeds twintig leden telt,’ zo schreef Dagblad De Stem op 20 juni 1955. ‘Men is reeds volop in training. Het wachten is slechts op een tegenpartij om een oefenwedstrijd te spelen.’
Daar bleef het bij, zodat we niet eens de naam van de vereniging weten. Er is verder niets te vinden van een wedstrijd – al was het onderling.
Het is aannemelijk dat dit initiatief meteen in de kiem werd gesmoord, omdat de afdeling Noord-Brabant van de KNVB een officieel verbod had afgekondigd om terreinen beschikbaar te stellen aan vrouwenclubs. Dat werd in maart 1956 weliswaar opgeheven, maar een jaar vol beperkingen kan voldoende zijn om een groep enthousiaste vrouwen voor de rest van hun leven te ontmoedigen.
Competities
In Noord-Brabant lijkt die opzet in ieder geval te zijn geslaagd, want vanuit die provincie meldde zich geen enkele club om mee te doen aan de eerste competities van de NDVB. Voor het seizoen 1955-1956 werden hiervoor twee poules samengesteld. District A bestond uit teams uit Noord-Holland en Zuid-Holland. De wedstrijden in District B speelden zich af in Utrecht, Gelderland en Overijssel. De enige uitzondering was de ploeg uit Hilversum, die weliswaar uit Noord-Holland kwam, maar toch in District B werd ingedeeld.
De vrouwenbond overwoog in dat eerste seizoen een demonstratiewedstrijd in Eindhoven, in de hoop om in Noord-Brabant wortel te schieten. Dat duurde alleen nog even, want tenslotte was daar een officieel wedstrijdverbod. Pas op 1 november 1958 speelde het nationale vrouwenelftal in Eindhoven tegen West-Duitsland, waarna plaatselijke journalisten de verwachting uitspraken dat het vrouwenvoetbal een roemloze dood zou sterven.
Tweede poging
Op 20 juni 1969 kondigde de Provinciale Zeeuwse Courant een damesvoetbalwedstrijd aan tussen Brabant en Zeeland, georganiseerd door – nota bene – de Plattelandsjeugd. Misschien was hiervoor iemand uit de regio Breda geselecteerd, maar bij gebrek aan namen is dat onbekend. De naamloze Brabantse vrouwen wonnen deze wedstrijd dan weer wel.
Begin 1971 werd er in Noord-Brabant een commissie voor het damesvoetbal opgericht, met snel daarna een eigen competitie. De Texas-Girls uit Prinsenbeek, tegenwoordig onderdeel van de gemeente Breda, begon in 1970 als vrouwenvoetbalclub.
Op 29 juni 1974 was er een vrouwenvoetbalwedstrijd in Breda tussen de korfbalclub BKC en de handbalploeg Tornado. Foto H. Chabot via het Stadsarchief Breda
Oudste foto’s
De oudste foto van een vrouwenvoetbalwedstrijd in Breda zelf is van 27 mei 1973. Dat gebeurde op het terrein van Groen Wit, de club waar Kees Rijvers ooit begon.
Een jaar later, op 29 juni 1974, was er in Breda een voetbalwedstrijd tussen de korfbalsters van BKC en de handbalploeg Tornado, die door Tornado werd gewonnen.
