De geboorte van de voetbalstatistiek
Op 20 juni 1937 stonden in het Olympisch Stadion de beste voetballers van Europa tegenover elkaar in de wedstrijd West-Europa tegen Centraal-Europa. Heel opmerkelijk: deze wedstrijd werd samengevat in statistieken.
De Olympische Dag van 1937
We leven in het tijdperk van big data, ook in de sport. Daaruit is af te leiden hoeveel kilometer de spelers lopen of wie het meeste balbezit had – om maar iets te noemen. Ruim tachtig jaar geleden wad daar nog geen sprake van, wat het heel bijzonder maakt dat er al voor de Tweede Wereldoorlog een wedstrijd werd samengevat in een statistisch overzicht.
Op 20 juni 1937 was de jaarlijkse Olympische Dag in het Olympisch Stadion. Hoogtepunt was de voetbalwedstrijd tussen West-Europa tegen Centraal-Europa met twee speciaal voor de gelegenheid samengestelde elftallen. Drie Nederlanders deden mee bij West-Europa: Beb Bakhuys, Kick Smit en Bertus Caldenhove.
‘Een wedstrijd, die elk jaar gehouden moest kunnen worden,’ aldus tijdschrift De Revue der Sporten in zijn juichende verslag. In 1937 was er tenslotte nog geen tv en had de gemiddelde Nederlander nog nooit een voetballer uit Italië of Oostenrijk in het echt zien spelen. Opeens stonden de beste spelers van Europa in Amsterdam – een geschenk voor elke voetballiefhebber.
De Revue der Sporten maakte van deze wedstrijd het overzicht Wie schoten en hoe? Hieruit is af te leiden dat het bijzonder spectaculair moet zijn geweest met gemiddeld om de twee minuten een schot op doel. Kijk maar:
Deze voetbalstatistiek behoort tot de oudste ter wereld. Kortom: de voetbalstatistiek bestaat nu tachtig jaar. Keith Lyons vond in 2016 een vergelijkbare statistiek van VfB Leipzig – FC Schalke op 3 januari 1937.
En op 17 april 1935 werd dit overzicht geplaatst in het Soerabaijasch Nieuwsblad van Nederland – België.
De oudste vermeldingen tot nu toe zijn uit 1930 vanuit Frankrijk waar de Franse midvoor Lafarge werd gevolgd tijdens een wedstrijd tussen Stade Français en de Bohemians uit Praag. Zo werden interessante conclusies getrokken: ‘Deze middenvoor is tijdens den wedstrijd geen enkele maal buiten den middencirkel op eigen terrein geweest. Merkwaardig is het voorts uit deze grafische voorstelling te zien dat hij ook nooit dichter dan het strafschoppunt bij het vijandelijke doel is geweest.’
Tot slot werd er in 1932 een opmerkelijke visualisatie gemaakt van DHC tegen GSV, waarvan hier een deel.
Zo lijkt de voetbalstatistiek in de jaren 30 van de vorige eeuw te zijn begonnen, al was het nog maar incidenteel. Centraal-Europa won trouwens met 3-1, ondanks een doelpunt van Bakhuys. Maar dat had je al kunnen zien in de statistieken van die dag.
Update 25 maart 2019
Nieuwe inzichten!
Interesting breakdown of stats from the @1930WorldCup between the #usmnt and @BelRedDevils. pic.twitter.com/PPDcydpuYw
— 1930 US Soccer (@1930WorldCup) March 22, 2019
Update 7 juni 2020
Nog ouder!
1927 Hungarian magazine was 100 years ahead of its time with data visualisation (via reddit https://t.co/HHSslGC3kk) pic.twitter.com/a2086PByBv
— Alex McGovern (@AlexMcGovern11) June 6, 2020
