De Ajax Collectie: het oer-shirt van Ajax uit 1911

In het Stadsarchief Amsterdam is vanaf morgen de expositie Eén club, Eén stad, Ajax Amsterdam te zien. Tijdens het onderzoek is veel nieuwe informatie gevonden, onder meer over het ontstaan van het huidige Ajax-shirt.

Ajax in 1926, via het Stadsarchief Amsterdam

Ajax presenteerde dit seizoen een jubileumtenue, geïnspireerd op het oorspronkelijke wit-rood-wit, dat in het seizoen 1911-1912 voor het eerst werd gedragen. Volgens de club werd dit toen geïntroduceerd, omdat het voormalige tenue teveel leek op dat van Sparta uit Rotterdam. ‘Men besloot door te gaan in het tenue van stadgenoot V.V.V. (Veni Vidi Vici), waarvan de voetbalafdeling twee seizoenen eerder werd opgeheven,’ zo schrijft Ajax op de website.

Wit hemd met verticale, roode vaan over borst en rug, donkere broek

Zo werd het inderdaad vastgelegd in de Voetbal Almanak van 1911, die was uitgegeven door de Nederlandsche Voetbalbond: ‘Ajax (Amsterdam). Witte trui met breede roode baan voor en achter, witte mouwen met roode omslagen en rooden kraag, pantalon zwart.’

Maar is dat wel hetzelfde tenue als VVV? Volgens de Voetbal Almanak van 1908 speelde dat namelijk in dit clubkostuum: ‘Wit hemd, donkere broek, kousen met verticaal rood-witte omslagen.’

Alleen een wit shirt, zónder rode band. Het is dus een misverstand dat Ajax het shirt van VVV heeft overgenomen!  Maar van wie dan wel?

Steeds Eendrachtig 

Het antwoord vinden we in de Voetbal Almanak van 1902, waar het tenue wordt omschreven van een andere Amsterdamse club: S.E.V.I.O.S., ofwel Steeds Eendrachtig Voorwaarts Is Ons Streven. ‘Wit hemd met verticale, roode vaan over borst en rug, donkere broek.’ En dat is exact dezelfde omschrijving als het huidige Ajax-shirt.

De omschrijving van zowel het oude Ajax-shirt als het tenue van S.E.V.I.O.S. dat in 1911 werd overgenomen

S.E.V.I.O.S. heeft maar kort bestaan tussen 1901 en 1903, zodat Ajax in 1911 de clubkleuren kon overnemen. In 1960 schreef het Clubnieuws van Ajax dat beide verenigingen in die tijd tegen elkaar hebben gespeeld. Arnold Keesing was zelfs lid van beide clubs, eerst van S.E.V.I.O.S. en daarna van Ajax. Zo zou hij wel eens degene kunnen zijn, die Ajax aan het huidige shirt heeft geholpen.

In 2016 had Ajax-historicus Evert Vermeer die mogelijkheid trouwens ook al eens geopperd in het Ajax Clubnieuws. ‘Het zou leuk zijn als we ergens een bevestiging konden vinden over het ontstaan.’

Bij deze, Evert.

De expositie is gemaakt in samenwerking tussen Stadsarchief Amsterdam en SV Ajax. De toegang is gratis.