De KNVB bestond al 73 jaar voordat de eerste vrouwelijke leden werden toegelaten. Dit zijn hun namen
Het internationale voetbal was honderd jaar lang een exclusief mannenbolwerk. Nederland was in 1962 het eerste land, waar vrouwen toegang kregen tot de bond. Pas 63 jaar later heb ik hun namen gevonden.
In 1971 stemde de KNVB in met de eerste vrouwencompetities, wat gezien wordt als het startpunt van vrouwenvoetbal in ons land. Er zijn twee redenen, waarom dat niet klopt.
Zaterdag 3 november 1962 is een historische datum geworden in de bewogen geschiedenis van de K.N.V.B.
Zelforganisatie
Al ruim vóór die officiële erkenning speelden vrouwen onderlinge wedstrijden en zelfs complete competities. De eerste geregistreerde wedstrijd was op 25 juli 1920 bij OSV in Oostzaan – meer dan honderd jaar geleden! Vanaf dat moment zijn er heel veel meldingen vanuit het hele land, allemaal buiten de structuren van de KNVB om.
Daarnaast werden er bij de KNVB vóór 1971 al vrouwelijke scheidsrechters toegelaten, zoals ik laat zien in mijn boek De Vrouwen van ’61. Op 3 november 1962 werden zij officieel erkend op de Bondsvergadering, zeer tegen de zin van het nationale bestuur, met name voorzitter Toon Schröder. Vanaf dat moment kunnen ook vrouwen lid worden van de Voetbalbond.
Dat besluit van de Bondsvergadering is daarom van historisch belang voor de emancipatie van het voetbal. Voor de eerste keer werd de KNVB toegankelijk voor vrouwen – pas 73 jaar na de oprichtingsvergadering.
Bewogen geschiedenis
Dat werd vooral gevierd bij de KNVB-afdeling Noord-Holland, dat volledig verantwoordelijk is voor deze doorbraak. In het voorgaande seizoen waren daar 36 vrouwen opgeleid tot jeugdscheidsrechter om zo het gigantische tekort tegen te gaan.
Het afdelingsblad jubelde: ‘Zaterdag 3 november 1962 is een historische datum geworden in de bewogen geschiedenis van de K.N.V.B. en zeker ook van onze Afdeling. De vrouwelijke scheidsrechter doet officieel haar intrede in onze Bond en de Bondsafgevaardigden hebben met het aanvaarden van dit voorstel getoond een open oog te hebben voor de praktijk en met beide benen op de grond te staan.’
Met terugwerkende kracht werden alle vrouwelijke scheidsrechters uit het voorgaande seizoen erkend en daarmee lid van de KNVB. Zij waren daarmee de eerste vrouwelijke leden, allemaal afkomstig uit Noord-Holland.
Groepsfoto met vijftien vrouwelijke scheidsrechters van de KNVB-afdeling Noord-Holland, gemaakt op 10 januari 1961. Via het Regionaal Archief Alkmaar
Door alle consternatie heeft de bond nooit een overzicht gemaakt van deze groep, wat ik 63 jaar later zelf dan maar heb gedaan. Via het mededelingenblad van de KNVB-afdeling Noord-Holland heb ik 32 vrouwen kunnen herleiden, omdat hun naam werd genoemd na het behalen van hun scheidsrechtersdiploma.
In onderstaande lijst zijn zij op chronologische volgorde geplaatst. Daarbij ga ik uit van de dag dat een vrouw de opleiding succesvol had afgerond.
Er ontbreken vier vrouwen, die tussen 14 mei 1962 en de Bondsvergadering van 3 november 1962 hun diploma hebben behaald. Net in die maanden plaatste het mededelingenblad geen overzicht meer, zodat hun gegevens niet zijn te herleiden.
Dit zijn de namen
- Ineke Boom, Alkmaar, 11 juni 1961
- Klaziena Laan, Alkmaar, 11 juni 1961
- Nel Rentenaar, Alkmaar, 11 juni 1961
- Ina Vonk, Bergen, 12 november 1961
- Gerie van Roekel, Bergen, 12 november 1961
- S.M. Berkhout, De Rijp, 4 december 1961
- Els Kramer, Zuidscharwoude, 4 december 1961
- M.C. van Riessen, Uitgeest, 4 december 1961
- Maartje Krijger, Wormerveer, 11 december 1961
- Klaske Stolp, Koog aan de Zaan, 18 december 1961
- Toos Mol, Koog aan de Zaan, 18 december 1961
- Nel Ranzijn, Bergen, 2 januari 1962
- Alie Vestering, Schagen, 8 januari 1962
- G. Buma, Den Helder, 29 januari 1962
- D. Rust, Den Helder, 29 januari 1962
- M. Snijders, Den Helder, 29 januari 1962
- Tiny Berkenpas, Alkmaar, 12 februari 1962
- Els Rotteveel, Alkmaar, 12 februari 1962
- Alice Lub, Enkhuizen, 19 maart 1962
- Nel van der Vliet, Enkhuizen, 19 maart 1962
- Alie van der Vliet, Enkhuizen, 19 maart 1962
- Ank(i) de Vries, Zaandam, 19 maart 1962
- Carla Vis, Zaandam, 19 maart 1962
- Marion Zwart, Krommenie, 19 maart 1962
- Annie Schoen, Koog aan de Zaan, 19 maart 1962
- Irma Mijnen, Assendelft, 19 maart 1962
- Lien Nicolai, Krommenie, 19 maart 1962
- Sara van den Berg, Den Helder, 26 maart 1962
- Telma van der Neut, Den Helder, 26 maart 1962
- Gerie Lub, Enkhuizen, 16 april 1962
- Gonnie Singer, Middenmeer, 24 april 1962
- Meintje Schut, Alkmaar, 14 mei 1962
