De KNVB nam wraak op het Nederlands elftal van 1920 door elf nieuwe spelers op te roepen

Ronald Koemen selecteerde elf nieuwe spelers voor de wedstrijd van het Nederlands elftal tegen Bosnië en Herzegovina. Iets vergelijkbaars gebeurde in 1921, maar toen was het bedoeld als wraak.

Het Nederlands elftal van 1921 tegen Zwitserland. Foto uit de KNVB-collectie via Stadsarchief Amsterdam 

Het is zeer uitzonderlijk dat een bondscoach zijn complete basiselftal wijzigt ten opzichte van de vorige wedstrijd. Het was voor Ronald Koeman dan ook de eerste keer dat hij zoiets deed tegen Bosnië en Herzegovina, uiteindelijk met matig sportief resultaat.

De primeur voor Oranje was op 28 maart 1921. Het elftal werd compleet vernieuwd voor een thuiswedstrijd tegen Zwitserland. Van de elf spelers uit de voorgaande wedstrijd tegen Spanje werd er geen één meer opgesteld. Er stonden maar liefst zeven debutanten in het elftal, met daarbij nog vier ervaren internationals. Aan wisselspelers werd nog niet gedaan.

Sabotage van de meest onvervalschte soort, baldadige ontwrichting van een goed bedoelde organisatie

Antwerpen 1920

De Nederlandse Voetbalbond (de K van Koninklijk kwam pas in 1929) kwam tot die radicale ingreep na de Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen. De omstandigheden voor de voetballers waren erg slecht geweest in de stad, die nog geen twee jaar eerder zwaar was verwoest tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bij gebrek aan een goed onderkomen waren ze ondergebracht op het schip De Hollandia, dat volgens Het Vaderland verschrikkelijk was: ‘Een akelig, somber krot, waarin men geen gevangene opbergt.’

De sportofficials hadden voor zichzelf natuurlijk wél goede logeerruimte geregeld, zodat de stemming onder de voetballers nog slechter werd.

Na twee gewonnen wedstrijden tegen Luxemburg en Zweden kwamen de voetballers daarom in opstand na een nederlaag tegen België. ‘Er zijn helaas trieste dingen te melden’, opende de Nieuwe Rotterdamsche Courant het bericht over deze muiterij. In een nabijgelegen hotel probeerden sommige spelers hun ellende te vergeten aan de bar en op de dansvloer, ‘champagne drinkend met ladies, wier deugdopvatting van bedenkelijke breedte is.’

Een idee van een voetbalbestuurder om een bloemententoonstelling te bezoeken, werd dan weer afgeslagen. ‘Sabotage van de meest onvervalschte soort, baldadige ontwrichting van een goed bedoelde organisatie.’

Wat een ergerlijk gemis aan zorg, aan leiding, aan organisatie, wat een prutsboel, wat een geklungel

Staking

Als straf voor deze muiterij besloot de voetbalbond om vier spelers naar huis te sturen, nog vóór de wedstrijd om de derde plaats tegen Spanje. Hier greep aanvoerder Leo Bosschart echter in en verklaarde namens alle spelers dat het hele elftal dan zou opstappen. Met andere woorden: de internationals dreigden met een staking. Om een afgang tegen Spanje te voorkomen trok de voetbalbond daarop de straf in – trillend van woede. Waarna Oranje die wedstrijd ook nog eens verloor.

De Telegraaf gaf daarop Bosschart de schuld van alle ellende, als een soort leider van een communistische revolutie. Sommige dingen veranderen nu eenmaal nooit.

Alleen Het Vaderland verdedigde de spelers, omdat die zo slecht waren behandeld door de officials. Die krant trok dan ook een compleet andere conclusie dan de NRC: ‘Wat een ergerlijk gemis aan zorg, aan leiding, aan organisatie, wat een prutsboel, wat een geklungel.’

Na de Olympische Spelen namen de voetbalofficials wraak. Het gehele elftal dat tegen Spanje had gespeeld, werd in de volgende wedstrijd vervangen. Met dit vernieuwde team won Nederland in eigen huis met 2-0 van Zwitserland.

Bosschart werd nooit meer opgeroepen als leider van de opstand.