De Nederlandse radio las in 1923 voor de eerste keer de voetbaluitslagen voor

Gedoe in Groot-Brittannië: de wekelijkse voetbaluitslagen op de zaterdag worden niet meer voorgelezen. In Nederland wordt die dienst sinds 1923 geleverd, aanvankelijk op de zondag.

Foto uit de collectie van Museon via Europeana

BBC Radio 5  is opgehouden met het opsommen van de voetbaluitslagen van de zaterdag. Er zou hiervoor geen tijd meer zijn wegens het overvolle programma.

In Nederland bestaat die traditie nu 99 jaar, zo is te herleiden via dagblad Het Volk van 27 september 1923. ‘Met ingang van Zondag 30 September a.s. zal het Persbureau Vaz Dias te Amsterdam voor zijn abonnees elken Zondagnamiddag de uitslagen der voornaamste voetbalwedstrijden uit het geheele land per draadlooze telefonie bekend maken. De verzending heeft plaats des middags te half vijf op de gewone golflengte.’

Deze nieuwe dienst zorgde voor een enorme versnelling van het voetbalnieuws, omdat zo in een oogwenk de uitslagen in heel Nederland bekend waren. Dit persbureau van Mozes Salomon Vaz Dias was een jaar eerder al verantwoordelijk geweest voor het eerste liveverslag van een voetbalwedstrijd via de draadloze, zoals toen de radio nog werd genoemd. Dat gebeurde bij Nederland – Denemarken op 17 april 1922 in Amsterdam, zodat een kwartier na afloop de uitslag en het wedstrijdverloop al bekend was bij dagblad Tubantia in Enschede – toen revolutionair. ‘De draadloos-telefonische dienst functioneerde uitstekend. We hebben ons gelukkig geacht, de luchtseinen uit Amsterdam te kunnen opvangen met ons toestel voor draadlooze telefonie, om zoodoende de Twentsche voetbal-enthousiasten ter wille te kunnen zijn.’

Codetaal

De wedstrijdverslagen en voetbaluitslagen werden wel in codetaal uitgezonden, zodat alleen de betalende leden van Vaz Dias begrepen wat er aan de hand was. Vooraf kregen zij een lijst welke spelers of clubs werden bedoeld met de gebruikte codenamen, zo stond bijvoorbeeld in de Radio-Expres van 12 april 1923: ‘Draadloos-telefonische publicatie der standen van den voetbalwedstrijd Holland—Frankrijk is geschied door PCFF (Vaz Dias), maar in code, alleen voor abonné’s.’

In 1928 werd dit monopolie doorbroken toen Han Hollander namens de AVRO-radio aanwezig was bij Nederland – België, waarbij alle spelers gewoon bij hun eigen naam worden genoemd. Vaz Dias ging in 1934 verder bij het Algemeen Nederlands Persbureau, het huidige ANP.