De opening van de Kuip in 1937

In de Rotterdamse archieven liggen documenten van de politie over de opening van de Kuip in 1937. Er liepen zeven agenten rond van de speciale Anti-Lawaai-Eenheid.

De politie in Rotterdam had het druk met de opening van Stadion Feijenoord in 1937. In de Rotterdamse archieven ligt een dossier van de politie, waarin uitgebreid wordt beschreven hoe die dag de orde werd bewaakt. Met behulp van dit materiaal kunnen we een kijkje achter de schermen nemen.

Het was in ieder geval koud en guur op 27 maart 1937, de dag dat de Kuip werd geopend met een wedstrijd tegen het Belgische Beerschot. De toeschouwers moesten zich daarom stevig inpakken, vooral diegenen die onoverdekt zaten. De spelers kleumden, want er waren veel toespraken voordat de wedstrijd mocht beginnen. In die tijd waren toespraken nog echte verhalen met volzinnen, ook als het rotweer was. En aangezien van de voetballers niet werd verwacht dat ze als een zoutzak toekeken tijdens de plechtige momenten voor de eerste aftrap doorstonden zij een paar zware minuten, waarin een overtrekkende sneeuwbui het nog erger maakte.

Burgemeester P. Drooglever Fortuyn verrichte eindelijk de eerste aftrap tot vreugde van de spelers. Links van de burgemeester stond toen Manus Vrauwdeunt, die met een geconcentreerde blik de wegvliegende bal nakeek en met zijn linkerbeen de eerste aanzet maakt voor een sprint. “Eindelijk beweging in de tent,” zie je hem bijna denken.

Leen Vente stond nog te kleumen aan de rechterzijde van de ambtsvader. Met zijn handen in elkaar volgde hij de bal om even later het eerste doelpunt in het nieuwe Stadion te maken. De spelers waren ondertussen in beweging gekomen, maar hoe stond het met de agenten die de enorme menigte in de gaten hielden? Gelukkig hadden ze koffie, weten we dankzij de archieven.

Anti-Lawaai Eenheid

De Rotterdamse politie had die dag 223 agenten tot haar beschikking. De Motorbrigade deed het met 40 man, hun bereden collega’s met 28 en er waren 30 eenheden van de Speciale Diensten. Ruim honderd gewone dienders uit verschillende afdelingen patrouilleerden om het verkeer te leiden, foutparkeerders tegen te houden en venters weg te sturen. Tot slot liepen er nog zeven politiemannen rond die onderdeel uitmaakten van de Anti-Lawaai Eenheid. Aldus het speciale dienstrooster dat opgesteld was voor 27 maart 1937.

De voorbereidingen voor de openingsplechtigheid waren zo’n twee weken daarvoor begonnen. Natuurlijk had de politie de nodige ervaring met grote sportbijeenkomsten, maar het handhaven van de orde onder tienduizenden mensen was een heel ander verhaal. De verwachte massa van 27 maart was namelijk groter dan ooit in de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Tenslotte was de Kuip twéé keer zo groot als het Olympisch Stadion in Amsterdam, dat tot dan toe de grootste groep voetballiefhebbers herbergde.

Leen Vente scoort tijdens de eerste wedstrijd in de Kuip

Voorbereidingen

Op 13 maart was de eerste taakverdeling gereed om het verkeer rond het nieuwe stadion te regelen. “De gehele verkeersregeling om en nabij het Stadion wordt opgedragen aan de Commissarissen van Politie van de Actieve Dienst, namens wie de afdeling Verkeers- en Vervoerwezen met de uitvoering zal worden belast, terwijl de Commissaris van Politie in de Tweede Afdeling wordt verzocht de benodigde maatregelen te nemen voor wat betreft de regeling binnen het Stadion.”

Ik heb de eer U te berichten, dat het personeel Uwer Afdeling dat gedetacheerd wordt bij de regeling van het Verkeer bij het Feyenoord-Stadion op Zaterdag 27 maart a.s. om 8.50 voormiddags moet present zijn aan het Oude Raadhuis.

In die laatste weken werd veel met elkaar gesproken. Zo werd de opdracht verstrekt aan de inspecteur van de Afdeling Drankwet en Openbare Vermakelijkheden om rechercheurs vrij te maken “ter wering van opkopers”.

De Afdelingshoofden werden ook officieel ingelicht. “Ik heb de eer U te berichten, dat het personeel Uwer Afdeling dat gedetacheerd wordt bij de regeling van het Verkeer bij het Feyenoord-Stadion op Zaterdag 27 maart a.s. om 8.50 voormiddags moet present zijn aan het Oude Raadhuis. Een ieder moet voorzien zijn van broodvoeding voor tweemaal. Gerekend wordt dat ’s morgens, na afloop van theorie, brood gegeten wordt aan het Oude Raadhuis.” De werkdag zou naar verwachting duren tot 18.00 uur.

Op 27 maart begon de dag voor alle manschappen om 8.50 uur. Ze ontvingen mondelinge instructies, waarbij ze onder meer werd verteld dat de fietsers hun voertuigen moesten stallen op de Riederlaan. Verder mochten alleen auto’s met een witte kaart met rode afdruk naar Parkeerplaats A.

Rond half twaalf was het tijd om te vertrekken, om de plaatsen in te nemen aan de Olympiaweg. De Eerste Afdeling ging lopend naar het Stadion, waar de Speciale Diensten met de Motorbrigade meereden. De agenten van de Anti-Lawaai Dienst gingen op eigen gelegenheid en de Tweede Afdeling moest.

Twee uur

Rond een uur of twee arriveerde de massa, waarvan een relatief klein gedeelte zich verplaatste met een auto. De grootste groep betrad lopend de ingangen, mede omdat het Feyenoord-bestuur de leden en donateurs verzocht had niet overal in de omgeving fietsen te stallen. Dat zag er maar slordig uit en gaf een slechte indruk aan de buitenwereld. De Feyenoorders gehoorzaamden en kozen een ander vervoermiddel.

De korpsleiding had die dag werkelijk niets overgelaten aan het toeval en zorgden daarom zelfs voor een ‘Regeling voor het verstrekken van warm-drinken’. Op het Bureau Nassaukade was ruimte 63 agenten of koffie te drinken, bij het Stadion zelf werden de 105 agenten voorzien van een warme drank. De regeling zei niets over suiker en koekjes.

Rond zes uur ’s avonds stroomde de omgeving weer leeg en was de werkdag voor de dienders afgelopen. Ongetwijfeld een koude en natte middag, maar vermoedelijk zullen weinig van de 37.825 toeschouwers daar lang over hebben nagedacht. De Kuip was succesvol geopend en dat was het belangrijkste.