De wet van Wiegman: vrouwenvoetbal breekt pas door als het nationale elftal een groot toernooi wint

Sarina Wiegman in 2022. Foto James Boyes from UK, CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Op 24 november 1990 speelde Nederland een allesbepalende uitwedstrijd tegen Denemarken. Winst betekende niet alleen kwalificatie voor het Europees Kampioenschap, want zo was ook meteen deelname aan het wereldkampioenschap in China afgedwongen.

Dat was heel belangrijk voor het aanzien van het vrouwenvoetbal in ons land, vertelde aanvoerder Ria Vestjens tegen het tv-programma NCRV Sport op 1: “Je moet eerst presteren voordat je in de picture komt. En dat vind ik zeer terecht. Alleen als je de Europa Cup op kunt tillen, kom je in de aandacht.”

Nederland verloor met 1-0. Géén plaatsing voor een toernooi, géén beker, géén aandacht. Bijna 35 jaar later kent niemand Vestjens nog. Het is hard en onrechtvaardig, maar wel geheel volgens haar eigen logica van uit 1990.

Sarina Wiegman

Een jaar eerder verscheen het eeuwboek van de KNVB, waar de vrouwenvoetballers zo’n beetje op de allerlaatste pagina nog net iets mochten zeggen. Het woord was aan Sarina Wiegman. ‘De rasechte Haagse begon al op haar zesde jaar met voetballen.’

Wiegman had een duidelijk idee over het vrouwenvoetbal in ons land, net als Vestjens. “De echte doorbraak kan pas plaatsvinden wanneer het Nederlands elftal iets bereikt.”

In 2000 herhaalde Wiegman dat in een uitzending De Toekomst van Karel, waarmee Karel van de Graaf werd bedoeld. Zo’n beetje aan het einde van het programma mocht ze nog net iets zeggen. “Ik was zes jaar toen ik ging voetballen.”

Van de Graaf wilde weten hoe lang het zou duren voordat een topclub een vrouwelijke coach aan zou nemen. “Wij hebben als voetbalsters nog niet zo heel veel gepresteerd,” antwoordde Wiegman. “Willen wij de status hebben om aan de slag te gaan, dan moeten we eerst een EK of WK spelen. Dat de mensen je kennen, je hebben zien voetballen. Dan denk ik dat we meer geaccepteerd worden.”

Op het EK vrouwenvoetbal van 2017 leidde Wiegman als bondscoach het Nederlands elftal naar de Europese titel. Het was de grote doorbraak, precies zoals ze in 1989 en 2000 al had voorzien. Vijf jaar later won ze opnieuw het EK voetbal, maar dan als coach van Engeland. Dit weekend kan ze zelfs wereldkampioen worden, wat tot een ongekende golf van enthousiasme leidt in dat land.

Wél plaatsing voor een toernooi, wél een beker, wél aandacht – inmiddels zowel in Nederland als Engeland. Bijna 35 jaar later kennen we Wiegman daarom nog steeds. Het is hard en onrechtvaardig, maar wel geheel volgens haar eigen logica uit 1989.