Een vraag voor Marco van Basten. Bent u de papieren tijger van de FIFA?

Marco van Basten heeft zijn eerste tweet geplaatst: ‘From today, keen to use Twitter to explain the work i’m doing here at FIFA.‘ In dat geval wil ik graag weten of Van Basten zichzelf niet beschouwt als de papieren tijger van de FIFA.

Marco van Basten kwam in 2002 met een aantal voorstellen om de spelregels van het voetbal te veranderen. ‘Er is iets grondig mis met ons voetbal. Nooit eerder heeft het spel zo geleden onder de regels waarvan er enkele in mijn ogen sterk verouderd zijn.’ Hij stelde onder meer voor om de buitenspelregel af te schaffen en om twee scheidsrechters in te zetten. Er ontstond daarna wat discussie en dat was het. Zo gaat dat als iemand de voetbalwereld wil opschudden.

Veertien jaar later is Van Basten benoemd tot Chief Officer for Technical Development bij de FIFA. Via Twitter wil hij daarover meer uitleg geven, zo meldde hij deze week.

The International Football Asscociation Board

In dat geval wil ik het graag hebben over de International Football Asscociation Board (IFAB), een organisatie uit 1886 die nog steeds bepaalt wat de spelregels van het voetbal zijn. Al tientallen jaren blokkeert de IFAB alle roep om vernieuwing – óók de oproep van Van Basten uit 2002.

Hij was namelijk echt niet de eerste met zijn ideeën over de buitenspelregel en het aantal scheidsrechters. In 1948 werd vanuit België, Frankrijk en Italië voorgesteld om buitenspel af te schaffen. In 1971 stuurde nota bene FIFA-voorzitter Stanley Rous een brief naar het Franse sportblad L’Equipe om na te denken over twéé scheidsrechters op het veld. Maar zelfs de hoogste voetbalbaas in de wereld kan niet op tegen de invloed van de IFAB – niet in 1971 en niet in 2016.

Home Nations

Alle vernieuwers van het voetbal struikelen vroeg of laat over een probleem uit 1904, het jaar dat de FIFA werd opgericht door de nationale bonden van Frankrijk, België, Denemarken, Nederland, Spanje, Zweden en Zwitserland. Er was één voetballand dat toen geen interesse had in een lidmaatschap van de FIFA en dat was Groot-Brittannië. Een heel groot probleem, want dáár was het voetbal in de negentiende eeuw uitgevonden en dáár werd het beste voetbal van de hele wereld gespeeld. Zonder Groot-Brittannië was de piepjonge FIFA volkomen ongeloofwaardig en daarom werd er een dubbele list verzonnen.

Ten eerste mochten Wales, Engeland, Schotland en Ierland onafhankelijk lid worden, ieder met eigen stemrecht. Deze vier worden ook wel de Home Nations genoemd, verwijzend naar de ontstaansgeschiedenis van het voetbal. (Waarbij Noord-Ierland inmiddels de plaats van Ierland heeft ingenomen.) Niet Groot-Brittannië is lid van de FIFA, maar de vier Home Nations – de reden waarom Groot-Brittannië nooit meedoet aan een internationaal voetbaltoernooi. Zo heeft dit Britse blok vier stemmen op de FIFA-vergadering in plaats van één.

The Laws of the Game

Het tweede deel van de list was de rol van de IFAB, een organisatie uit 1886 die bepaalde met welke regels de Home Nations hun onderlinge wedstrijden speelden. De FIFA stelde vast dat de IFAB verantwoordelijk bleef voor The Laws of the Game, waarbij een opmerkelijke stemverdeling werd vastgelegd: de Home Nations hebben ieder 12,5 % van de stemmen en de FIFA de overige vijftig procent.

Veranderingen in de spelregels worden pas doorgevoerd met minimaal driekwart van de stemmen. Dat betekent dat de FIFA nooit zelfstandig een spelregel kan veranderen zónder steun van minimaal twee van de vier Home Nations. Dat is in 2016 nog steeds zo!

Een gedachte-experiment

De machtigste sportbond ter wereld heeft daarmee geen controle over zijn eigen spelregels. De medewerkers van de FIFA óók niet, onder wie de Chief Officer for Technical Development. Een simpel gedachte-experiment toont dat aan.

Laten we ons eens voorstellen dat Van Basten in 2017 met het voorstel komt dat er twéé scheidsrechters in het voetbal moeten komen, officieel als Chief Officer for Technical Development. De 209 aangesloten bonden bij de FIFA gaan hierover stemmen met opmerkelijk resultaat: 206 vóór en slechts drie tégen.

Helaas behoren die drie tegenstanders tot de Home Nations, die via de IFAB deze spelregelwijziging blokkeren. Zij hebben tenslotte 37,5% van de stemmen in de IFAB in handen, waardoor er geen meerderheid van 75% is.

Nog geen anderhalf procent van de FIFA-leden heeft dus de mogelijkheid om de overgrote meederheid van 98,5% te negeren als het gaat om de spelregels van het voetbal.

En zo kom ik tot mijn vragen aan Van Basten, Chief Officer for Technical Development van de FIFA. Bent u de papieren tijger van het internationale voetbal – beter gezegd: een schaap in wolfskleren – zolang de macht van de IFAB niet eerst wordt gebroken?

Zo ja, wat gaat u eraan doen?

Zo nee, waarom niet?