Er zijn al meer dan 150 straten vernoemd naar voetballers, maar nog geen één naar een vrouwelijke speler
Amsterdam had in 1957 de nationale primeur met straatnamen voor voetballers. Ruim 65 jaar later is er in ons land nog steeds geen vrouwelijke voetballer vernoemd.
Het Jasper Warnerhof en het het Wim Anderiesenhof in 1957. Foto via het Stadsarchief Amsterdam
Op 27 juni 1942 overleed Jasper Warner, voetbalpionier uit Zwolle en tussen 1897 en 1919 voorzitter van de Voetbalbond. Hij werd in 1957 als eerste voetballer vernoemd in een straatnaam, samen met Wim Anderiesen van Ajax en Top Rincker van RAP. Ik schreef hierover ook al over in mijn boek De gele kaart van Neeskens.
Verdienstelijk voor de sport
Het eerste idee voor deze straten werd op 12 juli 1952 vastgelegd door de Amsterdamse wethouder mr. G. van ’t Hull van Publieke Werken in een officieel schrijven aan de Commissie voor de Straatnamen. Hierin werd verzocht ’te gelegener tijd een voorstel te doen tot het vernoemen van personen, die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de sport.’
Amsterdam bouwde in die tijd in het westelijk deel van de stad en dat was dan ook de plek waar die nieuwe straten moesten worden aangelegd. Daarvoor werden al snel staatslieden en bestuurders geselecteerd. ‘Thans is het nodig,’ aldus het college van B&W op 4 februari 1955, ‘dat namen worden gegeven aan de overige straten.’
In 1955 werd hiervoor contact gezocht met de Sportraad Amsterdam om gezamenlijk tot een lijst te komen. Bij de eerste publicatie van zeven straatnamen werden Warner, Anderiesen en Rincker nog niet genoemd. In deze fase ging het om vernoemingen van sportpionier Pim Mulier (die ook in de voetbalwereld een rol had gespeeld), golfer G.M. del Court van Krimpen, zeiler Hendrik Bulthuis, zwempionier W.E. Bredius, schaatser en wielrenner Jaap Eden, zwemmer en waterpolospeler Eduard Meijer en Bram Dudok de Wit, sportpionier in alles, alias De Sportminister.
Een redelijk willekeurig lijstje, zo oordeelde onder meer de Sportraad, waarover de wethouders nog maar eens moesten praten. Drie maanden later werden daarom alsnog Anderiesen, Warner en Rincker toegevoegd. Ook roeier J.J. Blussé kreeg zijn eigen straat. Hiermee kon iedereen wel leven, ook al was het allemaal nog even willekeurig. Op 20 juli 1956 stemde de gemeenteraad hiermee in.
En zo kon de eerste schets worden gemaakt.
Amsterdam was daarmee de eerste, die de namen van voetballers vastlegde in het straatbeeld. De eerste oproep hiervoor was overigens al in 1925 in De Haagsche Courant geplaatst. ‘Waarom geen plan geopperd een voetballerswijk te stichten?,’ opperde de auteur van de rubriek In en om Den Haag. ‘Gezien ook de mentaliteit van de hedendaagse jongelieden, vind ik een voetbalheldenbuurt even mooi als een zeeheldenbuurt.’
De tijd was er alleen nog niet rijp voor, want sport had in onze vooroorlogse samenleving te weinig maatschappelijk aanzien voor dergelijk eerbetoon. Op 16 mei 1957 gebeurde dit dan toch met de officiële onthulling van de Amsterdamse straatnamen, waarvoor de gemeente de familie van Wim Anderiesen had uitgenodigd.
Ruim 65 jaar later zijn er inmiddels ruim 150 straten die verwijzen naar voetbal. Dat betreft zowel spelersnamen als begrippen uit deze sport. Abe Lenstra heeft de meeste vernoemingen. In Almere is zelfs de naam van Kick Wilstra vastgelegd, de voetbalstripheld uit de jaren vijftig.
In Rotterdam en Groningen zijn complete wijken met voetbalstraten. De namen verwijzen ook nog eens naar spelers die in die steden zelf actief waren – Tonny van Leeuwen bijvoorbeeld in Groningen en Ernst Happel in Rotterdam. Het idee uit 1925 van een voetbalheldenbuurt is daar in de praktijk gebracht.
Vrouwenvoetbalstraat
We missen alleen nog vrouwelijke voetballers met een eigen straatnaam. Andere sportvrouwen zijn al wel ruim bedeeld, zoals Fanny Blankers-Koen, Lien Gisolf en Marie Braun. En ook levende en zelfs actieve sportvrouwen hebben die eer inmiddels gehad, Enkele voorbeelden daarvan zijn Ada Kok, Ireen Wust en Marianne Vos.
Met het WK vrouwenvoetbal in aankomst is er daarom vast nog wel ergens een nieuwbouwwijkje in een ambitieuze groeikern waarvoor straatnamen nodig zijn. Kijk dan eens naar de vrouwelijke voetballers, is ons gratis advies aan de straatnamencommissies.