Feit of gevoel? Volgens Marco van Basten zijn er teveel buitenlandse spelers in de Eredivisie

Marco van Basten maakt zich zorgen over het stijgende aantal buitenlandse spelers in de Eredivisie. Sportgeschiedenis wil weten of die conclusie is gebaseerd op een feit of een gevoel. 

Sinds deze week is een gevoel meer dan voldoende om het parlement buiten werking te stellen. Dan is het ook niet gek als een voetbalanalysator naar zijn gevoel luistert.

Marco van Basten maakt zich zo zorgen over de groeiende invloed van buitenlandse spelers in de Eredivisie. “Als je kijkt naar de Nederlandse clubs,” analyseerde hij zijn gevoel bij Ziggo Sport, “hoeveel buitenlanders er spelen.”

Het staat iedereen helemaal vrij om zelf te weten hoeveel buitenlandse spelers die in de Nederlandse competitie wenst. Maak verder ook vooral zelf maar uit of er een verband bestaat tussen de kwaliteit van het voetbal en de herkomst van de spelers.

Dat neemt niet weg dat ik graag wil weten of Van Basten gelijk heeft. Zijn er inderdaad steeds meer buitenlandse spelers in de Eredivisie? Is dat een feit of een gevoel?

Speelaandeel

Daarvoor heb ik de cijfers sinds 2000 in een grafiek verzameld, aangeboden op Transfermarkt.nl. Ik heb niet gekeken naar het absolute aantal buitenlandse spelers, want zolang die geen wedstrijden spelen, maakt dat toch niets uit. In plaats daarvan zien we hieronder het speelaandeel van de buitenlandse spelers per seizoen.

Duidelijker kan het niet: óf de Nederlandse voetballers óf de buitenlanders spelen meer dan de helft van de tijd vol.

In het vorige seizoen bijvoorbeeld, hieronder te zien als 2024, speelden de buitenlandse voetballers 52,8% van alle minuten bij elkaar. Zo blijft er dus 47,2% over voor de Nederlanders.

Bij een eerste blik over de afgelopen kwart eeuw valt meteen op dat er eigenlijk heel weinig aan de hand is. Bij een tweede blik valt dat ook op. Er zijn géén opvallende wijzigingen geweest in de afgelopen jaren.

In vergelijking met de eerste jaren van deze eeuw is het buitenlandse speelaandeel van onze tijd wél aanzienlijk hoger, maar het is een beetje laat om dat pas in 2024 op te merken. Het is ook al weer dertien jaar geleden dat buitenlandse spelers voor de eerste keer méér minuten hadden gemaakt dan al hun Nederlandse collega’s bij elkaar opgeteld.

Sinds 2020 hebben de buitenlandse spelers de meeste speelminuten, maar die percentages liggen zo dicht bij elkaar dat het er vooral op lijkt dat die worden beïnvloed door pure toevalligheden. Dat er bijvoorbeeld een club degradeert met relatief veel buitenlandse speelminuten, die dan wordt vervangen door een promovendus met vooral Nederlanders.

Dan is er dus geen sprake van een trend, maar een toevalligheid.

Dit seizoen

Tot nu toe ben ik niet eerlijk in mijn analyse, omdat Van Basten sprak over de situatie van nu. Mijn grafiek beslaat weliswaar een periode van 25 jaar, maar net het seizoen 2024-2025 staat er niet bij. Dat is expres, omdat dit nog loopt, waardoor we geen eerlijk vergelijkingsmateriaal hebben voor een grafiek. We hebben slechts vijf van de 34 speeldagen gehad, en Ajax zelfs maar twee.

Na die vijf speelronden is het aandeel van de buitenlandse spelers precies 55%. (Een dag later is dat alweer gedaald naar 54,6%.) Dat is aanzienlijk hoger dan de twee voorgaande jaren, zodat Van Basten een punt lijkt te hebben. Toch is het nog altijd een stuk minder dan in 2022, want toen lag dit cijfer op 56,9%.

Dat de voetbalanalysator toch vooral op zijn gevoel afgaat, blijkt uit andere opmerkingen in dit gesprek. Hij wees Sparta aan als positieve uitzondering met lekker veel Nederlanders. Go Ahead Eagles gaf volgens Van Basten dan weer het slechte voorbeeld met “heel veel buitenlanders”.

De cijfers van Transfermarkt van dit seizoen geven hem daarin geen gelijk. Bij Sparta hebben de buitenlandse voetballers tot nu toe juist méér speelminuten gemaakt dan de Nederlandse. Van Basten had FC Twente moeten noemen als de club met het grootste speelaandeel voor Nederlanders met een cijfer van maar liefst 77,1%.

Sparta staat tot nu toe op de vijfde plaats van de Eredivisie met de grootste Nederlandse invloed. De Rotterdammers doen het daarmee slechter dan – nota bene! – Go Ahead Eagles. Zo blijkt ook de beschuldiging van Van Basten voor de club uit Deventer onjuist een gevoel.

Kijk maar hieronder. Als Van Basten dan toch wil mopperen, kan hij beter NAC Breda of Fortuna Sittard door de gehaktmolen halen, maar dan heeft hij natuurlijk meteen slaande ruzie met Sjoerd Mossou en/of Willem Vissers.

Tot slot valt nog één ding op uit het verleden van Van Basten zelf. In 2008 en 2009 was hij coach van Ajax. In het seizoen vóór zijn start bestond deze selectie voor 37,6% uit buitenlandse spelers. Tijdens zijn jaren steeg dat snel tot 58,8% in 2009, waarmee de relatieve stijging bij Ajax groter was dan in de rest van de Eredivisie.

Niemand anders aan de Ziggo-tafel weersprak Van Basten over zijn onjuiste beweringen gevoel. Nog een week en hij is premier van Nederland.