Feyenoord speelde al in 1962 zijn eerste Europese finale

Precies zestig jaar geleden speelde Feyenoord zijn eerste Europese finale. Deze historische wedstrijd is alleen verdwenen uit ons collectieve geheugen, zo blijkt in aanloop naar de wedstrijd van woensdag.

De Intertoto-finale van 1962 in het Olympisch Stadion. Foto Harry Pot via het Nationaal Archief

Op 26 april 1962 speelden Ajax en Feyenoord in het Olympisch Stadion in Amsterdam de finale voor de Intertoto. Het was een uiterst historische dag, omdat er voor de eerste keer een Nederlandse club in een Europese finale stond, twéé clubs zelfs. Als vanzelfsprekend won voor de eerste keer een Nederlandse club een Europese prijs. Het houdt niet op, want dit was ook de eerste Europese voetbalfinale in een Nederlands stadion. En dan is deze wedstrijd nog steeds het enige duel tussen Ajax en Feyenoord in internationaal verband.

De Europese finale van 1962 wemelt dus van de voetbalgeschiedenis, maar toch is die compleet vergeten. En dat terwijl de overeenkomst met de huidige situatie voor de hand ligt, omdat Feyenoord de finale van de Intertoto bereikte in het eerste seizoen van dit toernooi, net als nu in de Conference League.

52 wedstrijden

De Europa Cup 1 – nu de Champions League – was zestig jaar geleden al het internationale toernooi waar alleen de allergrootste clubs successen boekten. Als antwoord werd begin 1961 de Intertoto bedacht, omschreven als een nacompetitie waarvoor elk deelnemend land vier clubs mocht inschrijven. “Er is voor hen bovendien een behoorlijk bedrag te verdienen,” legde KNVB-bestuur Lo Brunt uit. “Zij ontvangen voor elke wedstrijd gemiddeld 8000 Zwitserse franken.”

In het eerste jaar deden acht landen mee. Namens Nederland waren dat Feyenoord, Ajax, Sparta en VVV, die werden ingedeeld in een poule met drie andere clubs. Deze zes wedstrijden werden gespeeld in de zomerstop, waarna de poulewinnaars zich plaatsten voor de kwartfinale in november.

Feyenoord kwam zo uit in twéé Europese competities tegelijkertijd! Als landskampioen had het zich namelijk ook geplaatst voor de Europa Cup 1, waardoor het maar liefst 52 keer speelde in twaalf maanden. Voor deze voetballers was dat een enorme belasting, allemaal als semiprof.

Ondanks deze extra druk haalde de club de finale van de Intertoto na een indrukwekkende reeks wedstrijden tegen Schalke 04, IFK Göteborg, FC La Chaux-de-Fonds, Spartak Königgratz en Banik Ostrava. Rotterdam raakte compleet in de ban van dit onverwachte Europese succes, net als nu het geval is.

Het legioen

Deze wedstrijden waren alleen niet te volgen op tv, omdat hiervoor geen toestemming was gegeven. Dagblad Het Vrije Volk reageerde zeer alert door dan maar zelf rechtstreekse telefonische verslagen te verzorgen van de uitwedstrijden, te volgen via geluidsboxen in de stad – ook als Sparta speelde. Een hele klus, want bij Schalke was er geen werkende telefoon in het stadion, zodat de verslaggever heen en weer moest rennen naar een Duitse familie enkele minuten verderop. Deze stunt trok duizenden mensen, die zo enthousiast waren dat er zestig jaar geleden al werd gesproken van het legioen van Feyenoord-supporters.

De finale was tegen Ajax en dat zorgde vooraf voor heel veel hoofdbrekens, omdat beide ploegen die in de eigen stad wilden spelen. De onderlinge sfeer werd steeds slechter, waarna de Amsterdamse burgemeester Van Hall uitsluitsel gaf met een loting op 8 april, slechts achttien dagen voor de wedstrijd. Met een sigaret in zijn rechterhand hield hij in zijn linkerhand het kaartje vast met de naam van het Olympisch Stadion.

In een zinderende wedstrijd verloor Feyenoord zijn eerste Europese finale met 4-2, vooral door de excellerende Ajax-aanvoerder Co Prins, samen met Sjaak Swart en Henk Groot. De Amsterdammers ontvingen de trofee uit handen van UEFA-voorzitter Gustav Wiederkehr.

‘Een erg teleurgestelde indruk maakte het legioen na afloop niet,’ merkte Het Vrije Volk een dag later op. ‘Ze hadden een wedstrijd gezien, waarover nog weken mag worden gepraat, zo mooi, zo goed, zo spannend, zo vol emoties.’ Zingend gingen de Rotterdammers daarom weer naar huis. “Kampioen worden we toch nog wel.” En dat klopte, als bekroning van het seizoen met 52 wedstrijden door heel Europa.