Gedenkteken voor Ajax-speler Eddy Hamel, in 1943 vermoord in Auschwitz
Bij het laatste woonhuis van Ajacied Eddy Hamel worden vrijdag vier Stolpersteine gelegd, in de Rijnstraat. Vanaf daar werd hij gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij werd vermoord, samen met echtgenote Johanna Wijnberg-Hamel en zijn kinderen Paul en Robert.
Foto © Alexander Stukenberg
Eddy Hamel is één van de bekendste Ajacieden van honderd jaar geleden. Hij speelde van 1922 tot en met 1930 in totaal 125 officiële wedstrijden in het eerste elftal en scoorde daarin acht keer. ‘In Hamel hebben wij een zeer goeden rechtsbuiten,’ oordeelde Ajax-Nieuws op 15 augustus 1922. ‘Onze beste voorhoede-man van de laatste jaren,’ aldus hetzelfde blad op 1 september 1927. Na zijn spelersloopbaan werd hij coach bij Volendam, Alcmaria Victrix, De Kennemers en HEDW.
Op 27 oktober 1942 werd Hamel met zijn complete gezin uit zijn huis gehaald op de Rijnstraat 145-II in Amsterdam. Samen met echtgenote Johanna had hij een tweeling Paul en Robert, geboren in 1938. Via Kamp Westerbork kwamen ze in Auschwitz, waar Johanna en de kinderen bij aankomst op 1 februari 1943 meteen werden vermoord. Hetzelfde lot trof Eddy op 30 april 1943, na enkele maanden dwangarbeid.
Foto © Alexander Stukenberg
Vanuit de Verenigde Staten heeft Jim McGough het initiatief genomen op bij het laatste woonadres van Hamel Stolpersteine te laten leggen, als eerbetoon. Door heel Europa liggen inmiddels zo’n 80.000 van deze Struikelstenen. In Nederland werden er eerder al zulke gedenkstenen geplaatst voor sportjournalist Han Hollander en zijn gezin. Ook de Joodse turnvrouwen die in 1928 olympisch goud wonnen kregen zo’n eerbetoon.
Ajax in 1927, Eddy Hamel zittend helemaal links
Hamel wordt de eerste Ajacied met een Struikelsteen. Ajax zelf meldde na de Tweede Wereldoorlog overigens niets over de moord op hun voormalige speler, zoals er amper aandacht werd besteed aan de oorlogsslachtoffers van de club. Pas in 1997 schreef Ajax voor de eerste keer over Hamel als slachtoffer van de Holocaust, naar aanleiding van een afstudeerscriptie van Susan Smit (niet de schrijfster).
Zijn naam werd in 1949 wel vermeld op het KNVB-monument tussen de 2212 oorlogsslachtoffers in het Nederlandse voetbal, maar dan namens de Amsterdamse voetbalclub HEDW. Hij staat daarom ook op het digitale Voetbalmonument – hier. Op de site van Oorlogslevens staat Hamel ook – hier.
De Stolpersteine worden vrijdag gelegd.
