Help mee met de zoektocht naar de omgekomen voetballers in WO2 in Noord-Holland
Op zaterdag 12 september vertel ik in Boekhandel Plukker over mijn onderzoek naar sport in de Tweede Wereldoorlog. Het is meteen een goede aanleiding om in die regio te zoeken naar de oorlogsslachtoffers in het voetbal. Reacties en opmerkingen kunnen hier.
Van links naar rechts: Gerhardus Huizenga (voetbalclub Geldrop, gesneuveld in Schoorl), Rein Hoogeterp (voetbalclub Atlas uit Den Helder, gesneuveld in Leiden) en het graf van Arie Muntjewerf (voetbalclub Oudesluis, gesneuveld in Arnhem)
In april verscheen mijn boek Door Wilskracht Zegevieren over sport in de Tweede Wereldoorlog. Daarin schrijf ik onder meer over het monument van de KNVB in Zeist met de 2212 namen van voetballers die in de Tweede Wereldoorlog zijn overleden. Het gaat dan onder meer om Joodse voetballers, soldaten die zijn gesneuveld, burgerslachtoffers – zowel in Nederland als in Nederlands-Indië.
In het afgelopen half jaar heb ik mijn onderzoek toegespitst op dat monument om te achterhalen wie die duizenden omgekomen voetballers toch waren. Het probleem is namelijk dat alle namen op het monument alfabetisch zijn geordend op achternaam zónder verdere vermelding van de club of woonplaats van deze oorlogsslachtoffers. Het is daarmee onmogelijk om te zien waar iemand vandaan kwam en wat zijn lot is geweest.
Om te beginnen zocht ik uit van welke clubs deze mensen waren, zodat we in ieder geval al weten waar we verder moeten zoeken. Ook wordt duidelijk hoeveel slachtoffers er per plaats waren. Dat zie je hieronder weergegeven in een kaart van Localfocus.
(Tekst gaat verder onder deze kaart)
Het wordt zo meteen duidelijk dat Amsterdam, Den Haag en Rotterdam heel veel voetballers verloren – vooral Joodse spelers. Ook op deze kaart zie je echter nog niet om welke spelers het ging. De volgende stap was daarom het maken van een zoeksysteem, waarin je dat kan achterhalen via achternaam, club of plaats.
(Tekst gaat verder onder deze zoektool)
Dat geeft al heel wat meer houvast, maar nog steeds niet voldoende. Van De Ooievaars uit Den Haag bijvoorbeeld staan tien mensen op het KNVB-monument met de achternaam Lens, waarvan vier met de voorletter A. Wie zij waren, weten we daarom nog steeds niet.
En dus ben ik al maanden op zoek naar verdere informatie als geboortedag, geboorteplaats, sterfdag en sterfplaats. Daarvoor worden databestanden geraadpleegd, digitale archieven van kranten en tijdschriften en jubileumboeken.
Persoonlijke reacties
En dan is er nog een bron, een hele belangrijke zelfs: de reacties van nabestaanden, clubleden en plaatselijke onderzoekers. Op die manier zijn er inmiddels heel veel omgekomen voetballers herleid. Deze maand doorbrak ik zelfs de grens van duizend voetballers, van wie we nu alle basisgegevens hebben verzameld. Het is geen onderwerp om er een feestje bij te vieren, maar het is wel een mijlpaal.
Tegelijk is het goed om te onthouden dat we nog niet eens op de helft zijn, nog los van de honderden namen die inmiddels zijn gevonden van omgekomen voetballers, die niet op het KNVB-monument staan. De lijst wordt daarom dagelijks langer, vandaag bijvoorbeeld weer met drie oorlogsslachtoffers van VVO uit Velp. Eind vorige maand vond ik maar liefst dertig katholieke voetballers, die sneuvelden in mei 1940 zónder vermelding op het monument.
Tijdens mijn bezoek aan Schagen op 12 september (vanaf 11 uur) zal ik vooral vertellen over de oorlogsslachtoffers in die regio. Ik hoop dan ook dat er mensen zijn, die zelf informatie hebben over de clubs uit de regio of er wat meer van willen weten. Die zijn zo waardevol, elk geval opnieuw. Reacties kunnen ook hier.
Als afsluiting van deze oproep een overzicht van de zeven voetballers uit de omgeving van Schagen, die in mei 1940 zijn omgekomen:
- Pieter Kikkert, 1917 Texel – Rhenen, 13 mei 1940, voetbalclub Texel
- Maarten Vlaming, 1915 Texel – Den Helder, 14 mei 1940, voetbalclub Texel
- Bernard Smulders, 1913 Rotterdam – Noordzeekanaal, 20 mei 1940, voetbalclub Helder
- Rein Hoogeterp, 1916 Wymbritseradeel – Leiden, 10 mei 1940, voetbalclub Atlas
- Arie Muntjewerf, 1920 Zijpe – Arnhem, 10 mei 1940, voetbalclub Oudesluis
- Johannes Wilgenhof, 1910 Beverwijk – Rotterdam, 14 mei 1940, voetbalclub De Kennemers
- Cornelis de Graaf, 1916 Assendelft – Rotterdam, 12 mei 1940, voetbalclub Assendelft
