Het eerste kampioensjaar van Feyenoord: sportieve klassenstrijd tegen HVV

Op 28 oktober 1923 speelde Feyenoord in Den Haag tegen HVV. Een jaar eerder waren deze wedstrijden met veel rumoer gespeeld, een sportieve klassenstrijd tussen de Rotterdamse arbeiders en de Haagse heren.

Feyenoord en HVV speelden in het seizoen 1922-1923 ook al in één competitie. HVV vertegenwoordigde het voetbal als elitesport, waarvan de spelers uit de allerhoogste lagen van de samenleving kwamen. De club had al tien landstitels gewonnen. Feyenoord stond juist symbool voor de volkssport voetbal, zoals die zich sinds de Eerste Wereldoorlog sterk had ontwikkeld. In het Nederlandse voetbal van honderd jaar geleden was zo sprake van een enorme sociale revolutie.

De twee ontmoetingen tussen Feyenoord en HVV in het begin van 1923 liepen dan ook uit op een clash tussen deze sociale groeperingen, waarmee de klassenstrijd in de sport zichtbaar werd. Op 25 februari 1923 werd in Rotterdam gespeeld, waar scheidsrechter J. Förster de handen vol had aan gemenigheden. De Haagse doelman J. de la Vieter verliet met een beenbreuk het veld na een ongelukkige botsing met Adriaan Koonings. Feyenoord won met 6-2, waarmee de Haagse frustratie nog groter werd.

Volgens HVV had Koonings bewust het been gebroken van zijn tegenstander, maar daar was Förster het absoluut niet mee eens. In een reactie zei hij dat niet de Rotterdammers zich hadden misdragen, maar dat juist de Haagse voetballers vreselijk arrogant waren geweest, al helemaal Tonny en Boelie Kessler. De eerste had na afloop van de wedstrijd zelfs een toespraak gehouden, waarin hij de Feyenoorders bruut had beledigd. “Zulk voetbal kan niet meer door den beugel.”

Het feest werd nog groter, omdat Feyenoord en HVV de week daarna wéér tegen elkaar speelden, ditmaal in Den Haag. De familie Kessler weigerde mee te doen en heel even leek HVV het vierde elftal op te stellen voor deze wedstrijd. Vanuit Rotterdam reisden honderden supporters mee, uiteindelijk om te zien dat HVV ditmaal met 2-1 won.

Corinthians

Deze incidenten pasten in een breder patroon van sociale onrust in het Nederlandse voetbal sinds de oprichting van de Corinthians in 1922, onder meer door HVV, DFC en HFC. Deze traditionele eliteclubs hadden zich hierin verenigd tegen de opkomst van het volksvoetbal en met name tegen de groeiende invloed van arbeiders, die volgens de Corinthians de sport ernstig verruwden.

De volksclubs reageerden, zoals te verwachten, zeer geïrriteerd op die beschuldigingen. Clubblad De Feijenoorder was laaiend en vroeg zich cynisch af of de Corinthians binnenkort in een harnas zouden spelen. ‘Of om het kwartier wellicht zouden willen pauzeeren ten einde een whisky-soda of ander smerig vocht naar binnen te werken. Ba, wat een kerels.’

Deze cartoon werd niet per ongeluk net in die tijd gemaakt.

Vooruitblik

Al dat gedoe tussen de elite en de arbeiders maakt die competitie van 1923-1924 extra interessant om honderd jaar later opnieuw intensief te volgen, omdat al die oude en nieuwe clubs lekker door elkaar waren ingedeeld. Zo ook op 28 oktober 1923 met HVV – Feyenoord.

Vooraf schatten de sportredacties Feyenoord in als de meest aannemelijke winnaar, wat met een schuin oog op de ranglijst niet zo vreemd was. HVV had nog geen enkele wedstrijd gewonnen, waar Feyenoord er pas één had verloren. ‘Te oordeelen naar de jongste prestaties der geel-zwarten, mogen we slechts hopen op een eervolle nederlaag,’ sprak de medewerker van de Haagsche Courant vooraf zijn vrees uit over het lot van HVV.

Zesde speeldag Feyenoord

28 oktober 1923

HVV – Feyenoord: 1-4 (1-1)

De Diepput, Den Haag

Scheidsrechter: Engelbert van Bisselick

Aantal toeschouwers: circa 3000

Opstelling HVV

Doffegiens

Bosschart van Neuerburg, Campioni

T. de Beus, Van Heel

Snouck Hurgronje, Ch. de Beus, Schot, Vis, P. Feith

Opstelling Feyenoord

Moerman

Dijke, Nooteboom

Van de Velde, Bul, Visser

Weber, Borremans, Pijl, Koonings, Petterson

Scoreverloop

1-0 Ch. de Beus

1-1 Pijl

1-2 Petterson

1-3 Pijl

1-4 Borremans

Slecht weer

Vanwege het slechte weer die dag zijn er geen foto’s gemaakt van deze wedstrijd, zo althans beweerde Revue der Sporten. Het is inderdaad niet mogelijk geweest om beelden te vinden, zoals die in alle weken daarvoor wél waren gemaakt bij wedstrijden van Feyenoord.

Gelukkig stond er een kort verslag in het jubileumboek van HVV uit 1933. ‘Feyenoord kwam 28 October op bezoek en won gemakkelijk met 4-1. De H.V.V. gaf tot de rust schitterend partij, zelfs stonden wij eenigen tijd door een goed doelpunt van Ch. de Beus voor, maar toen Feyenoord voor rust weer gelijkmaakte en er na een schepje op haar tempo legden, bleek zonneklaar dat de Rotterdammers beter getraind waren en een veel grooter uithoudingsvermogen hadden dan de onzen. De 4-1 nederlaag was nog geflatteerd.’

Van eventuele sociale ontrust werd dit keer geen melding gemaakt.

Alle uitslagen

Groot feest in Hilversum, want ’t Gooi had gewonnen van Ajax. DFC had zijn eerste punt verspeeld.