Het eerste shirt van het Nederlands elftal is uit 1900 en dat is vijf jaar ouder dan gedacht
Het Nederlands elftal speelde in 1900 voor de eerste keer met een eigen shirt. Dat is vijf jaar eerder dan tot nu toe wordt verondersteld. Dat staat in mijn nieuwe boek De gele kaart van Neeskens over de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Hier bestellen bij Vesper.
Foto uit de KNVB-collectie via het Nationaal Archief
Op 30 december 1900 droegen alle spelers van het Nederlands elftal voor de eerste keer hetzelfde shirt. Dat was pas zes jaar ná de eerste wedstrijd van dat team, waarbij alle spelers uitkwamen in het tenue van hun eigen club. Daarom zien we op de elftalfoto van 1894 maar liefst vijf verschillende shirts door elkaar: van HFC, HVV, RAP, Sparta en Victoria Rotterdam. ‘Iemand van de tegenwoordige jongere generatie,’ aldus het Voetbaljaarboekje van 1937, ‘zou, wat de voetbalkleeding onze nationalen betreft zijn oogen uitgekeken hebben.’ Dat gebeurde in alle wedstrijden tot 1890 opnieuw.
In de loop der jaren groeide het ongemak over de afwezigheid van eenheid in tenue. Daar leek een einde aan te komen op 2 april 1899 toen het Nederlandse team in Den Haag tegen English Wanderers speelde. Bij gebrek aan eigen shirt werd aan HVV gevraagd om aan alle spelers een shirt uit te lenen, zodat ze er eindelijk allemaal hetzelfde uit zouden zien. Op het laatste moment werd er toch van afgezien.
De primeur was daarom eind 1900 toen een nationaal team speelde tegen Preussen uit Berlijn. All Holland, zoals het elftal werd genoemd, droeg die dag een hemd met rood-wit-blauwe verticale banden. ‘Hoewel in dit costuum de kleuren van onze officieele vlag verwerkt waren,’ vervolgde het jaarboek uit 1937, ‘mogen wij wel zeggen, dat deze oplossing eigenlijk niemand bevredigde.’ Zo was er kritiek dat het tenue niet oorspronkelijk genoeg was, omdat PW uit Enschede daar ook in speelde. Dat neemt niet weg dat dit het eerste nationale eenheidsshirt van het Nederlands elftal was.
De zoektocht van de voetbalbond ging daarna verder. In 1903 kwam er eenmalig een zwart shirt met zwarte broeken. Bij de eerste officiële interland in 1905 onder leiding van de Voetbalbond was er een wit hemd met een diagonaal rood-wit-blauw lint. Weer twee jaar later werden alle kleuren veranderd in donkerblauw met wit. Vooralsnog was het wachten op het oranje, ‘de oplossing, welke bevrediging schonk’.
Over De gele kaart van Neeskens
In het boek De gele kaart van Neeskens wordt de geschiedenis van het Nederlandse voetbal beschreven in 111 hoofdstukken over primeurs en ijkpunten. Zo was er in 1898 voor de eerste keer een landskampioen. In 1908 trainde het Nederlands elftal voor het eerst op het nemen van strafschoppen. In 1947 was Longa het eerste elftal met rugnummers. En in 1961 floot er voor het eerst een vrouwelijke scheidsrechter op een Nederlands voetbalveld.
De gele kaart van Neeskens verschijnt op 23 maart. Het boek beslaat 249 pagina’s en is voor €21,95 te koop in de boekwinkels, en in de webshop van uitgever Vesper Publishing.
