Het eerste shirt van het Nederlands elftal was een hemd met rood-wit-blauwe banden

Het Nederlands elftal heeft het nieuwe thuistenue gepresenteerd, dat tijdens EURO2024 wordt gedragen. De eerste keer dat het nationale team in een eigen shirt speelde, was in 1900. 

Maak kennis met het eerste shirt van het Nederlands elftal. Foto uit 1900 uit de KNVB-collectie via het Nationaal Archief

Op 30 december 1900 droegen alle spelers van het Nederlands elftal voor de eerste keer hetzelfde shirt. Dat was pas zes jaar ná de eerste wedstrijd van dat team, waarbij alle spelers uitkwamen in het tenue van hun eigen club. Daarom zien we op de elftalfoto van 1894 maar liefst vijf verschillende shirts door elkaar: van HFC, HVV, RAP, Sparta en Victoria Rotterdam. ‘Iemand van de tegenwoordige jongere generatie,’ aldus het Voetbaljaarboekje van 1937, ‘zou, wat de voetbalkleeding onze nationalen betreft zijn oogen uitgekeken hebben.’ Dat gebeurde in alle wedstrijden tot 1890 opnieuw.

In de loop der jaren groeide het ongemak over de afwezigheid van eenheid in tenue. Daar leek een einde aan te komen op 2 april 1899 toen het Nederlandse team in Den Haag tegen English Wanderers speelde. Bij gebrek aan eigen shirt werd aan HVV gevraagd om aan alle spelers een shirt uit te lenen, zodat ze er eindelijk allemaal hetzelfde uit zouden zien. Op het laatste moment werd er toch van afgezien.

All Holland

De primeur was daarom eind 1900 toen een nationaal team speelde tegen Preussen uit Berlijn. All Holland, zoals het elftal werd genoemd, droeg die dag een hemd met rood-wit-blauwe verticale banden. ‘Hoewel in dit costuum de kleuren van onze officieele vlag verwerkt waren,’ vervolgde het jaarboek uit 1937, ‘mogen wij wel zeggen, dat deze oplossing eigenlijk niemand bevredigde.’

Zo was er kritiek dat het tenue niet oorspronkelijk genoeg was, omdat PW uit Enschede daar ook in speelde. Dat neemt niet weg dat dit het eerste nationale eenheidsshirt van het Nederlands elftal was.

De zoektocht van de voetbalbond ging daarna verder. In 1903 kwam er eenmalig een zwart shirt met zwarte broeken. Bij de eerste officiële interland in 1905 onder leiding van de Voetbalbond was er een wit hemd met een diagonaal rood-wit-blauw lint. Weer twee jaar later werden alle kleuren veranderd in donkerblauw met wit.

De eerste keer dat het Nederlands elftal in het oranje speelde, was in 1907 tegen België. ‘De Hollanders waren gekleed in het nieuwe nationale costuum, oranje shirt en witte broek,’ aldus het Algemeen Handelsblad in zijn verslag.

Het nieuwe tenue maakte geen verpletterende indruk op de Nederlandse volgers. Het Sportblad bleef wat zuinigjes in zijn oordeel: ‘Het effect van dit costuum, bij den eersten aanblik niet al te schitterend, was in het veld niet onaardig.’

De gele kaart van Neeskens

Dit verhaal komt uit mijn boek De gele kaart van Neeskens over de Nederlandse voetbalgeschiedenis. Hier bestellen bij Vesper. Hierin wordt de geschiedenis van het Nederlandse voetbal beschreven in 111 hoofdstukken over primeurs en ijkpunten.