Het Nederlands elftal bestaat 130 jaar
Een bijeengeraapt zooitje voetballers legde op 6 februari 1894 de basis voor het Nederlands elftal. Dankzij een tekening is er beeld van deze historische wedstrijd.
Nederlands elftal voor de wedstrijd tegen Felixstowe. Staand van links naar rechts: Jhr. van den Bosch, Ples, Kampers, Menten, Tromp, Schröder en scheidsrechter Wijnands. Zittend: Kan, Kampschreur, Timmermans, Weinthal en Meyer. Foto via het Nationaal Archief
In 2023 verscheen mijn boek De gele kaart van Neeskens, waarin ik 111 ijkpunten en primeurs in het Nederlandse voetbal beschrijf. Zo werd precies 130 jaar geleden de basis gelegd van het Nederlands elftal.
Felixtowe
De Nederlandschen Voetbal- en Athletischen Bond NV&AB telde eind 1893 precies 571 leden, de voorganger van de huidige KNVB. Sparta uit Rotterdam speelde dat jaar tegen de Engelse Harwich en Parkeston Footballclub. Het was de eerste internationale voetbalwedstrijd met een Nederlands team.
Het was geen toeval dat een club uit een Engelse havenstad speelde tegen een club uit een Nederlandse havenstad, omdat die elkaar met een bootverbinding elkaar makkelijk konden bereiken. Dat gold een jaar later ook voor Felixtowe als tweede buitenlandse tegenstander van Sparta. Dat maakte gebruik van dezelfde verbinding als de Harwich en Parkeston Footballclub.
In februari 1894 kwam Felixtowe naar Rotterdam voor een wedstrijd op het toenmalige terrein van Sparta op het Schuttersveld. De NV&AB greep deze gelegenheid meteen aan om een vertegenwoordigend elftal samen te stellen, het zogenaamde Bondselftal. Dat speelde in dezelfde week ook tegen de Engelse club. ‘De toegangsprijs werd vastgesteld op een kwartje,’ aldus bondsofficial A.J. Bronkhorst.
Het Rotterdamsch Nieuwsblad plaatste deze tekening van de wedstrijd
Eind 19e eeuw was voetbal een elitesport en daarom belandde een jonkheer als J.W.F. van den Bosch in het Bondselftal. Van dit selectieproces moeten we ons overigens niet zo heel veel voorstellen. ‘Men dient rekening te houden met het feit,’ zo schreef Het Rotterdamsch Nieuwsblad in zijn verslag, ‘dat het bondselftal bestond uit voor het grootste deel elkaar vreemde krachten, waarin de noodzakelijke eenheid grootendeels ontbreeken moest.’ Er was niet eens een gezamenlijk shirt, zodat elke speler uitkwam in zijn eigen clubkleuren – vijf verschillende shirts door elkaar heen.
Op 6 februari 1894 speelde dit Bondselftal tegen Felixtowe, waarbij de meeste spelers nog nooit eerder samen hadden gespeeld. De aanmoedigingen konden daarom niet helpen, ook niet van een Haarlemse bezoeker met een stem als een klok. “Allo jongens, vooruit Holland!”
Nederland verloor deze eerste wedstrijd met 1-0. ‘De verzekering werd gegeven, dat de Hollanders binnenkort revanche zouden komen nemen,’ schreef het Nieuwsblad. ‘En daarover was men het eens, dan zouden de Engelschen verliezen!’ Zo kende het begin van het Nederlandse voetbal op de internationale velden in ieder geval een hoopvol begin.
