Het Nederlands elftal heeft niet altijd in het oranje gespeeld
Het Nederlands elftal speelt in het oranje. Oranje is een ander woord voor het Nederlands elftal. Dat is niet altijd zo geweest.
Foto Bert Verhoeff via het Nationaal Archief
De eerste officiële wedstrijd van het Nederlands elftal was op 30 april 1905. Dat was nog niet in een oranje shirt, maar in het rood, wit en blauw.
Op 14 april 1907 werd in een uitwedstrijd tegen België voor de eerste keer de kleur oranje gebruikt. ‘De Hollanders waren gekleed in het nieuwe nationale costuum, oranje shirt en witte broek,’ aldus het Algemeen Handelsblad in zijn verslag. Het nieuwe tenue maakte overigens geen verpletterende indruk op de Nederlandse volgers. Het Sportblad bleef wat zuinigjes in zijn oordeel: ‘Het effect van dit costuum, bij den eersten aanblik niet al te schitterend, was in het veld niet onaardig.’ De introductie van het oranje dwong dan wel weer geluk af, want Nederland won na verlenging met 3-1.
De meegereisde supporters hadden zich nog niet aangepast aan de nieuwe kleuren, blijkt uit een verslag van Het Sportblad over de treinreis naar België: ‘Geen coupé of men zag de rood-wit-blauwe kleuren van onze supporters en zeker ’n kleine 300 enthousiasten gingen mee om onze vertegenwoordigers toe te juichen en aan te moedigen.’ Het taalgebruik veranderde al wel meteen, aldus hetzelfde Sportblad, dat schreef over de Oranjemannen en de Oranjeverdediging.
Koningin Wilhelmina
Het Nederlands elftal kleedde zich vanaf dat moment in de kleuren van het Koningshuis, maar die liefde was niet wederzijds. Integendeel, want begin vorige eeuw deed koningin Wilhelmina geen enkele moeite om haar afkeer voor voetbal te verbergen, onder meer omdat er op zondag werd gespeeld – volgens haar schending van de zondagsrust.
Deze koninklijke desinteresse grensde aan het onbeleefde, meende een toonaangevend tijdschrift als De Revue der Sporten. In 1914 schreef het daarom een vlammend commentaar: ‘Zoolang niet H. M. de Koningin met Z. K. H. den Prins der Nederlanden een onzer groote wedstrijden heeft bezocht, hebben de voetballers van Nederland het recht zich verongelijkt te achten. Voetballend Nederland heeft het recht de Landsvrouwe in zijn midden te ontvangen: moge dit binnenkort geschieden!’
Pas in 1921 ging Wilhelmina dan eindelijk officieel naar een voetbalwedstrijd. Op een zaterdag natuurlijk, veertien jaar ná de introductie van het oranjeshirt.
