Het Nederlandse bekervoetbal bestaat 125 jaar
Op 11 februari 1894 werd de eerste bekerwedstrijd in het Nederlandse voetbal gespeeld. Otto Menten scoorde het eerste doelpunt in de geschiedenis van dit toernooi.
HFC Haarlem en HFC speelden op 11 februari 1894 de eerste officiële bekerwedstrijd, zo staat op de website Voetbalkroniek. Het idee was overgenomen van de Engelse FA Cup, wat door een gift van de Amsterdamse mediamagnaat Hak Holdert opeens concreet werd. In december 1893 schonk hij de voetbalbond een bronzen beeld van een voetbalspeler – het zogenaamde Holdert-beeld.
Het tijdschrift De Athleet kondigde op 9 februari 1894 deze historische wedstrijd aan – heel zakelijk en droog. Twee weken later zouden er nog twee bekerwedstrijden worden gespeeld, tussen RAP en Victoria en Rapiditas en Gooi-Hercules.
Het verslag
Vijf dagen later stond er in dat tijdschrift een uitgebreid verslag van de Haarlemse bekerwedstrijd. ‘De eerste wedstrijd om het Holdert-beeld werd Zondag op het veld van „Haarlem” onder het bulderen van een orkaan, tusschen de beide Haarlemsche Clubs gespeeld en na een pittig spel van „Klein Haarlem” door H. F . C. met 3-1 gewonnen.
Holtz wint de toss en kiest de goal, waar de wind schuin inblaast. De H . F . C’ers vallen onmiddellijk aan, vinden een warm onthaal en worden langzaam teruggedreven tot aan de grens van hun eigen veld, waar een hevige strijd tusschen de beide half back-liniën ontbrandt.
De voorhoede der H . F . C. wordt bij de enkele malen dat zij doordringt, zeer cordaat omgeloopen, een kunstbewerking waarin Avis zich bovenal onderscheidt. Schut rent nu en dan langs den vleugel doch zijn schoten, opgenomen door den wind, vliegen meters over of langs het doel.
„Oud Haarlem”, komt meer en meer op dreef, de forwards beginnen gevaarlijk te worden, de bal gaat met kleine schopjes van den een naar den ander, een kleine schermutseling en Otto Menten scoort met een bal, dien de keeper gemakkelijk had kunnen houden, indien hij zijn handen gebruikt had, de eerste goal.
De „Klein Haarlemmers” werken ontzettend hard om zich den vijand van het lijf te houden en verslappen geenszins ondanks het scoren van een tweede goal door H.F.C, die uit een scrimmage ontstaat, nadat v. Wijk den bal mistrapt.
Foezel en Avis beginnen flink van zich af te bijten, v. Manen, die een tijdlang met de handen in zijn zak heeft staan toekijken, krijgt het weldra zoo benauwd, dat zijn jas uitgaat, Swens die de plaats van den afwezige Ples inneemt, toont zich een even goeden back als half back. Tromp wordt plotseling wakker geschud door een schot, hij kijkt naar v. Manen, v. Manen naar hem, de bal draait tusschen de palen door en „Haarlem” heeft gescoord.
Tot half-time blijft het spel slingerende van het eene veld op het andere, een feit dat menigeen vreemde dingen verwachten doet als „Haarlem” na den rusttijd met den wind medespeelt.
Het begin van den strijd is hiermede geheel in overeenstemming, want de „Haarlemmers” loopen storm en Tromp heeft onmiddelijk een goed schot te stoppen, dat in de eerste tien minuten door enkele rushes, die met een sisser afloopen, gevolgd wordt.
Een botsing tusschen H . Menten en Avis is de oorzaak dat laatstgenoemde minder actief kan optreden, Foezel, die hem in de eerste helft geducht steunde, verslapt eveneens waardoor de H . F . C.’sche forwards aanval op aanval kunnen ondernemen, waarvan een in een „hands”, vlak bij de goal eindigt. Een oogenblik schuift de compacte massa spelers langs de palen; nog een flinke duw van Menten en de bal gaat er voor de derde maal door.
Teekenachtige houdingen waaruit een diepe eerbied spreekt, nemen de forwards van „Haarlem” aan iedere keer als zij na een stormloop den bal naar Tromp zenden, die met zijn stokstijf staande, gapende en starende vijanden op een vijftal meter van zich af, kalmer dan ooit het leder wegschopt.
H.F. C begint potig op te treden, Haarlem verslapt en het einde komt met de score van 3—1 onveranderd.
De „Klein Haarlemmers” speelden uitstekend, dank zij het goede spel in alle liniën en de voeling die er steeds tusschen bleef bestaan. Foezel en Avis gaven voor half-time wat ze konden. Vandaar aanvankelijk het betrekkelijke succes van hun club. Van de overigen vermelden we v. Wijk als een der besten. H. F. C. had de handen vol om den wedstrijd tot een goed einde te brengen. Niemand, die zich bijzonder onderscheidde, behalve de niet medespelende Captain, die langs het veld loopende, allen, het heilig vuur wist in te blazen.
V. Manen had zijn tegenstanders zoo gedresseerd, dat deze op kritieke momenten steeds met hun magen of andere gevoelige lichaamsdeelen op ’s mans harde ellebogen strandden.
Als bijzonderheid zij nog vermeld dat van H. F . C ’s elftal niet minder dan vijf spelers oud-lid van „Haarlem” zijn.
Elftallen: „H. F. C” Tromp (doel), v. Manen en Swens (achterhoede); Putman Kramer, H. Menten en Dollemans (middenspelers); Meyer, Schorer, Flier, O. Menten, Schut (voorhoede.)
„Haarlem:” Bronkhorst (doel), E. Gerth v. Wijk en Foezel (achterhoede); Avis, v. Suchtelen, Holtz (middenspelers); H. Kremer, Citters, v. d. Willigen, Smit en van Suchtelen, voorhoede.
Scheidsrechter: L. J. Wijnands.’
Aldus het verslag van De Athleet.
Niet uitgespeeld
Nadat een aantal clubs zich had teruggetrokken uit deze eerste bekercompetitie, hield ook Holdert het voor gezien. Hij wenste niet verder te spelen en trok zijn beeld terug. In 1898 werd er opnieuw een poging gewaagd en die slaagde wel. Dat neemt niet weg dat de eerste bekerwedstrijd op 11 februari 1894 werd gespeeld, ook al werd deze competitie uiteindelijk nooit afgemaakt.
Dit is één van de 111 verhalen in mijn nieuwe boek ‘De gele kaart van Neeskens‘, dat verschijnt in maart 2023. Hier bestellen.
