Het voetbalmonument van The Nits
Een verdwenen oorlogsmonument van de Amsterdamse voetbalclub JOS Watergraafsmeer blijft door Henk Hofstede voor altijd bestaan.
Henk Hofstede in 2008, via Wikipedia
Na de Tweede Wereldoorlog werden er duizenden oorlogsmonumenten aangelegd in ons land. Op de website van Nationaal Comité 4 en 5 Mei zijn er meer dan 3.900 verzameld, waaronder enkele tientallen van voetbalclubs. Ook de voetbalwereld werd tenslotte zwaar getroffen met 2212 dodelijke slachtoffers bij de KNVB. Sommige van die voetbalmonumenten staan 75 jaar later nog steeds centraal in het clubleven, waar andere zijn vergeten.
Voetbalfamilie Hofstede
De Amsterdamse voetbalclub JOS Watergraafsmeer bestaat in 2020 precies een eeuw, opgericht in de Wetbuurt. Zanger en tekstschrijver Henk Hofstede van The Nits heeft er een deel van zijn leven doorgebracht. “Opa Hofstede was één van de oprichters. Ik ging elke zondag als er een wedstrijd was, samen met mijn vader en zijn broers. Mijn neven speelden er ook, net als veel jongens uit de buurt. Het was een echte wijkclub.”
Het was vanzelfsprekend dat ook Hofstede lid wilde worden. “Iedereen moest wel eerst aan een proefwedstrijd meedoen. Begin jaren 60 speelde ik daarom ook zo’n wedstrijd, maar ik kwam er niet doorheen. Dat was heel uitzonderlijk, dus ik moet echt slecht zijn geweest. Zo was ik wel de eerste in de familie die de ketting vanaf mijn opa doorbrak.”
Clubmonument
In 1935 verscheen op het clubterrein een monument vanwege het vijftienjarige bestaan, ‘door bijdragen van leden en donateurs’, zoals de KNVB meldde in het Voetbaljaarboek. Een jaar later begon JOS Watergraafsmeer met het Steentoernooi als seizoensopening voor de Amsterdamse clubs uit de derde en vierde klasse. De naam verwees naar het monument, waarin jaarlijks de naam van de toernooiwinnaar werd gebeiteld.
Tijdens de oorlog kwamen drie clubleden om het leven, net als drie mensen uit de Wetbuurt. Hun namen werden toegevoegd aan het clubmonument op twee stenen plaquettes, dat verder werd uitgebreid met trapjes. In 1947 werd het onthuld, vermoedelijk begin mei.
Zowel voor de club als de Wetbuurt was het een belangrijke plek tijdens de Dodenherdenking. Hofstede was toen nog echter een kind en gebruikte het monument vooral om er te spelen. “Ik verzon dan dat één van die mensen op het oorlogsmonument Henk heette, net als ik. Terwijl ik nooit heel precies naar die namen heb gekeken.”
Bij een tijdelijke verhuizing van JOS in de jaren zeventig nam voetbalclub TABA de velden over. In 1976 was het monument opeens verdwenen, in rook opgegaan. “Wie daarvoor opdracht heeft gegeven, is tot op de dag van vandaag onduidelijk,” aldus de huidige clubvoorzitter Joop Vlug. “Navraag leverde niets op.” Het is nooit meer gevonden en nog steeds weet niemand wat er is gebeurd. In 1999 bood TABA zijn excuses aan.
JOS Days
Hofstede legde in 1988 zijn herinneringen aan het monument vast in JOS Days, een lied waarin hij zijn mislukte proefwedstrijd combineerde met het oorlogsverleden van de club. “Ik ben erover gaan schrijven, toen ik werkte aan het album In The Dutch Mountains. Bij het oorlogsmonument maakte ik zo de koppeling tussen de kleine wedstrijd die ik verloor en het grote gebeuren van de oorlog.”
I see one name again
He had my age and my first name
He thought he would win like in his J.O.S days.
In samenwerking met Trouw
Waardeer dit artikel!
Dit artikel las je gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je je waardering laten blijken door een kleine bijdrage te doen
