In 1894 speelden de Nederlandse voetbalinternationals nog allemaal in hun eigen clubshirt
De spelers van het Nederlands elftal hebben getraind in het shirt van de eerste club, waar ze lid van zijn geweest. In 1894 speelden hun hele verre voorgangers zelfs in het eigen clubtenue, omdat er nog geen nationaal shirt bestond.
Nederlands team voor de wedstrijd tegen Felixstowe. Staand van links naar rechts: Jhr. van den Bosch (HVV), Ples (HFC), Kampers (RAP), Menten (HFC), Tromp (HFC), Schröder (RAP) en scheidsrechter Wijnands. Zittend: Kan (Victoria Rotterdam), Kampschreur (Sparta), Timmermans (Sparta), Weinthal (Sparta) en Meyer (HFC). Foto uit de KNVB-collectie via het Nationaal Archief
Het was een aardigheidje vanwege de Nationale Voetbaldag dat alle Nederlandse internationals verschenen in het shirt van de club waar zij ooit met voetballen begonnen. Waarschijnlijk realiseerden deze voetballers zich niet dat zij precies hetzelfde deden als hun hele verre voorgangers aan het einde van de 19e eeuw.
Voorloper Oranje
Het voetbal was zo’n 130 jaar geleden nog een hele kleine sport. De Nederlandsche Voetbal- & Athletische Bond telde eind 1893 precies 571 leden – de voorloper van de huidige KNVB. Sparta uit Rotterdam had veruit de meeste ambities door eerder dat jaar tegen de Engelse Harwich en Parkeston Footballclub te spelen, de eerste internationale wedstrijd ooit met Nederlandse spelers. De bond zelf was nog te zwak om dit te organiseren.
In februari 1894 nodigde Sparta de spelers van Felixstowe uit om met de pont naar Nederland te komen. De NV&AB greep deze gelegenheid aan om voor de eerste keer een Bondselftal. ‘Op 21 Januari 1894 worden in de Bestuursvergadering besprekingen met Sparta gevoerd,’ blikte bondsofficial A.J. Bronkhorst hier later op terug. De kosten voor de wedstrijd van veertig gulden werden verdeeld, net zoals de netto opbrengst. ‘De toegangsprijs werd vastgesteld op een kwartje.’
Voor dat Bondselftal werden de beste spelers geselecteerd van de toenmalige clubs. Van die selectie moeten we ons overigens niet al te veel voorstellen, zo wordt duidelijk uit het verslag van Het Rotterdamsch Nieuwsblad: ‘Men dient rekening te houden met het feit, dat het bondselftal bestond uit, voor het grootste deel elkaar vreemde krachten, waarin de noodzakelijke eenheid grootendeels ontbreeken moest.’ Er was nog niet eens een gezamenlijk shirt, zodat elke speler uitkwam in zijn eigen clubteam! Wat de Nederlandse internationals vandaag voor de grap deden tijdens een training, was toen dus doodnormaal – duidelijk te zien op de foto.
Allo jongens!
Nederland verloor met 0-1, wat helemaal niet slecht was voor een team, waarvan de meeste spelers elkaar nog nooit hadden gezien. De aanmoedigingen hielpen ook niet, onder meer van een Haarlemse bezoeker met een stem als een klok. “Allo jongens, vooruit Holland! Hou binnen, Kan!”
Ondanks dit verlies was deze wedstrijd het begin van het Nederlands elftal. In de jaren erna groeide de voetbalbond zo snel dat het sterk genoeg werd om meer van dergelijke gelegenheidswedstrijden te organiseren. Uit de oude foto’s blijkt dat de spelers van dit officieuze Oranje nog wel vele jaren lang in het eigen clubshirt hebben gespeeld. De oudste afbeelding bij het Nationaal Archief met een nationaal tenue is van 30 december 1900 voor de wedstrijd tegen de Berliner F.C. Preusen, gespeeld in Den Haag.
Vanaf het officiële begin van het Nederlands elftal op 30 april 1905 speelde iedereen in hetzelfde shirt, sinds 1907 vooral in het bekende oranje.
