Kunstmatige sportgeschiedenis blaast oude traditie nieuw leven in: “Hup Holland hup!” wordt “Hup Lieke hup”
Jan de Cler en Dico van der Meer schreven vanaf 1947 jarenlang Hup Holland hup. Dat gebeurde meteen na afloop van de wedstrijden van het Nederlands elftal. Sportgeschiedenis pakt die traditie weer op met een bewerking voor Lieke Martens.
De spreuk Hup Holland was vroeger een gevleugelde uitdrukking bij wedstrijden van het Nederlands elftal. Er zijn al meldingen van in 1919. En in 1926 maakte voetbalbestuurder A.J. Bronkhorst het boek Hup Holland: de Nederlandsche Voetbalbond en al zijne wederwaardigheden sinds de oprichting, een krachtige ontwikkeling na een moeilijk begin, tal van officiële gegevens, volledige tabellen, revue van bekende schrijvers met vele aardige herinneringen – hier lezen.
En dan is er het lied Hup Holland Hup uit 1947, dat Jan de Cler schreef met het bekende refrein:
Hup Holland hup
Laat de leeuw niet in z’n hempie staan
Hup Holland hup
Trek het beestje geen pantoffels aan
Hup Holland hup
Laat je uit ’t veld niet slaan
Want de leeuw op voetbalschoenen
Durft de hele wereld aan
KRO Amusementsorkest
Op 21 september 1947 schreef De Cler een eerste versie, samen met Dico van der Meer, in 1951 overleden. Meteen na afloop van de interland Nederland – Zwitserland werd die live op de radio uitgevoerd door het KRO Amusementsorkest onder leiding van Klaas van Beeck. De tekst was helemaal aangepast aan het wedstrijdverloop. Van de acht coupletten gingen er vier over de eerste helft en vier over de tweede helft. Het refrein was altijd hetzelfde.
En dit was in 1947 het eerste couplet:
We vulden met het legioen het stampvol stadion.
We hadden lak aan regen op het natgeplensd beton
Want Holland zou zich meten met de club van Willem Tell
Lasalle blies op een endje fluit en toen begon het spel;
Amado gaf de aftrap en de bal ging aan de rol
En weldra riep het legioen van voetbalgeestdrift vol
Waarna het refrein werd ingezet.
“Wij zijn het als een grapje begonnen,” zei De Cler in 1950, “en hebben hemel en aarde moeten bewegen.” Het werd zo’n enorm succes dat het daarna jarenlang bij elke wedstrijd van Oranje opnieuw gebeurde. De Cler werd zo ‘doodgewoon beroemd’, schreef het Limburgsch Dagblad treffend.
Spannend
Het was altijd tot de laatste seconde spannend of het allemaal zou lukken, blijkt uit een ooggetuigenverslag in de Telegraaf tijdens het radioverslag van Frankrijk – Nederland. ‘In de regelkamer van de K.R.O.-studio kon men zondagmiddag de spanning snijden, want daar werd het in dichtvorm gemaakt, van Hup Holland Hup, laat de leeuw niet in zijn hempie staan.´
Het hele team was in opperste concentratie. ‘Het werd daar bij de K.R.O. minstens zo spannend als in Parijs toen kort voor de rust twee doelpunten achter elkaar werden gemaakt.’ Met behulp van een chronometer werd in drie minuten het laatste couplet geschreven. ‘De rode lamp gloeide aan voor het cabaretverslag van vier coupletten. En in de tweede helft ging het net zo.’
Na afloop vielen de schrijvers uitgeput in hun stoelen. “Weet je, da’s nou de zevende wedstrijd. Maar het maakt ons minstens zo moe als de lui van het Nederlands elftal.”
In 1964 werd De Cler huisarts en had hij het te druk om zich nog met het Nederlands elftal te bemoeien.
Zestig jaar geleden was er nog geen officieel nationaal vrouwenelftal. Er is dus ook nooit een Hup Holland Hup voor dit team geschreven.
In aanloop naar de kwalificatiewedstrijd van Nederland tegen Finland voor het EK van 2025 heeft Sportgeschiedenis dat voor de eerste keer gedaan, in samenwerking met ChatGPT. Met behulp van kunstmatige sportgeschiedenis wordt zo een oude voetbaltraditie nieuw leven ingeblazen.
Als vanzelfsprekend staat het naderend afscheid van Lieke Martens centraal.
Hup Lieke hup,
Laat de leeuw niet in z’n hempie staan,
Hup Lieke hup,
Trek het beestje geen pantoffels aan,
Hup Lieke hup,
Laat je uit ’t veld niet slaan,
Want de leeuw op voetbalschoenen,
Durft de hele wereld aan.
Hup Lieke hup,
De ster van Oranje, met moed en kracht,
Hup Lieke hup,
Laat zien je kunst, het veld ontwaakt,
Hup Lieke hup,
In jouw laatste tournee,
Met dribbels en finesse,
Breng ons de victorie.
Hup Lieke hup,
Op eigen bodem, de magie dichtbij,
Hup Lieke hup,
Het publiek juicht, vol nijverheid,
Hup Lieke hup,
Met passie en vuur,
Laat ons nog eenmaal genieten,
Van jouw talenten, puur.
Hup Lieke hup,
Met 158 duels vol glorie,
Hup Lieke hup,
Een carrière, een prachtverhaal,
Hup Lieke hup,
Met 62 treffers op je naam,
Laat ons juichen en strijden,
Voor een laatste maal.
Hup Lieke hup,
In Rotterdam begint de strijd,
Hup Lieke hup,
Jij bent de heldin, altijd bereid,
Hup Lieke hup,
Laat je magie nog eenmaal zien,
Op naar de overwinning,
Een afscheid, subliem.
Hup Lieke hup,
Met galanterie en flair,
Hup Lieke hup,
Jij brengt ons hoop, keer op keer,
Hup Lieke hup,
De leeuwin met het gouden hart,
Jouw laatste stappen op het veld,
Zijn een meesterwerk, apart.
Hup Lieke hup,
Jouw naam zal eeuwig weerklinken,
Hup Lieke hup,
In elke goal, in elke zege,
Hup Lieke hup,
Met Jonker en het team, sterk en fier,
Strijdend voor jouw nalatenschap,
Een toekomst, een nieuw vizier.
Hup Lieke hup,
Jouw erfenis blijft bestaan,
Hup Lieke hup,
Met jouw spel, onvergetelijk,
Hup Lieke hup,
De leeuwin op voetbalschoenen,
Durft de hele wereld aan,
Jij bent ons licht, ons bestaan.