Namen van 400 oorlogsslachtoffers in het voetbal toegevoegd aan Oorlogslevens
De gegevens van bijna 400 oorlogsslachtoffers over hun voetbalverleden zijn sinds vandaag beschikbaar op Oorlogslevens.nl. Het is voor het eerst dat deze informatie over sporters op zo’n grote schaal doorzoekbaar worden gemaakt. Deze bestanden heb ik aangeleverd aan Oorlogslevens. Via donaties kan je ons werk mogelijk maken – onderaan deze pagina.
Heeft het sociale netwerk van het Limburgse voetbal een rol gespeeld bij verzetswerk? Zaten de jonge leden van een Amsterdamse voetbalclub bij elkaar tijdens het kindertransport vanuit Vught? Kortom: hoe weerspiegelen oorlogsomstandigheden in gegevens over voetbalclubleden?
Het gaat om 27 Joodse leden en donateurs van Feyenoord, 209 leden van de Amsterdams Joodse clubs WV en HEDW, 145 Limburgse voetballers van verschillende clubs en veertien leden van Quick Nijmegen.
De meeste namen zijn afkomstig van het KNVB-oorlogsmonument. Op basis van aanvullende bronnen wist ik van de genoemde clubs meer informatie te achterhalen over de mannen, waardoor het voor Netwerk Oorlogsbronnen mogelijk was ze de gegevens te koppelen aan tijdlijnen binnen Oorlogslevens.nl.
Door deze sportgegevens te koppelen aan bronnen over de Tweede Wereldoorlog, creëren we een extra informatielaag over deze mensen, een verdieping van inzicht. Zo krijgen we namelijk inzicht in het sociale leven van deze oorlogsslachtoffers, in dit geval de sport die ze beoefenden.
Nieuwe invalshoeken voor verder onderzoek
De namen van omgekomen leden van WV en HEDW zijn verzameld door Vincent Huis in ’t Veld, Joost van Elten, Jos van Meeuwen en Wilco van Welzen in het driedelige (!) jubileumboek Jongens, vol illusies en idealen. WV-HEDW 1908-2008. Na het toevoegen van deze bestanden aan Oorlogslevens wordt meteen duidelijk dat enkele jonge leden zijn omgekomen na de beruchte kindertransporten van juni 1943. Louis de Rood van WV kwam als vijftienjarige jongen om het leven; dezelfde leeftijd als Joseph Goslau van HEDW. Onderzoekers naar de kindertransporten hebben hiermee een nieuwe informatiebron voor handen, want via clubarchieven is er wellicht nieuwe informatie te vinden over deze jongens. Voor de betreffende club zelf, inmiddels gefuseerd tot WV-HEDW, is deze informatie ook waardevol.
Een ander voorbeeld van verdieping van inzicht bij deze koppeling van bronnen is het oorlogsverleden van Lambertus Arnoldus Vlemmings, die een belangrijke rol speelde bij het verzet. Hij was ook lid van voetbalclub Laar Weert, net als verzetsman Arnoldus Henricus Kanters – zo zien we in één oogopslag bij Oorlogslevens.nl. Hiermee ontstaat als vanzelf de onderzoeksvraag in hoeverre het sociale netwerk van het Limburgse voetbal een rol heeft gespeeld bij hun verzetswerk.
Nog een mogelijkheid voor onderzoek is de statistische analyse. Veruit de meeste oorlogsslachtoffers in het Limburgse voetbal zijn van ná september 1944, met een opvallende concentratie in en rond Venlo. Daarmee weerspiegelt deze groep de specifieke oorlogsomstandigheden, omdat een groot deel van deze provincie in precies dezelfde periode zeer zwaar werd getroffen door oorlogsgeweld. Het Amsterdamse voetbal daarentegen verloor juist vooral Joodse leden van slechts drie verschillende clubs, naar schatting zo’n 350 van de 500 omgekomen voetballers in totaal. Het voetbal weerspiegelt dus letterlijk zijn omgeving. En dat is ook niet zo heel gek, want deze sport was ook in oorlogstijd de belangrijkste in Nederland.
Wie waren de andere 1800 voetballers?
Netwerk Oorlogsbronnen en ik gaan samen op zoek naar meer informatie over de andere ruim 1800 omgekomen voetballers op het KNVB oorlogsmonument, om ook hun sportverleden te kunnen koppelen aan persoonlijke bronnen in oorlogstijd. Denk aan geboortedatum- en plaats of overlijdensdatum- en plaats.
Daar hebben we jouw hulp en kennis voor nodig dan de gegevens in het onderstaande zoeksysteem.
Weet je meer dan alleen hun voorletters en achternaam? Stuur dan een mail via ons contactsysteem.
- Geef daarbij aan wie je bent (naam, evt. mailadres of andere contactgegevens, evt. lid van welke club)
- Of je dit baseert op een bron (stuur evt een link naar een bron mee)
- Of je deze persoon ook hebt gevonden in Oorlogslevens.nl (stuur evt. een link naar die tijdlijn mee).
- En uiteraard: gegevens over het oorlogsslachtoffer: Naam, tussenvoegsel, achternaam, voetbalclub, plaats voetbalclub, geboortedatum, geboorteplaats, overlijdensdatum, overlijdensplaats, evt. functie.
- Eventuele andere opmerkingen
De gezichten hierboven zijn voetballers die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog: Arie Slierendrecht (Standaard Maastricht), Willem Tosserams (Quick Boys Venlo) Jan Albers (Quick Nijmegen), Andreas Cloots (Limbricht), Petrus Clevis (FCEB Broekhuizenvorst) en Eliazer Pachter (WV).