Negen maanden nadat Ajax de Champions League had gewonnen, werden er 205 Jari’s geboren
Welke voornaam van een voetbalheld is populairder: Abe of Jari?
Ajax-supporters vieren de winst van de Champions League. Foto Ton van Rijk via het Stadsarchief Amsterdam
Precies veertig jaar geleden overleed Abe Lenstra, één van de beste Nederlandse voetballers ooit. In de jaren daarna werd er in Heerenveen een stadion naar hem vernoemd en kreeg hij op die plek ook nog een eigen standbeeld. Zelfs de straat waar dat stadion en standbeeld staan, draagt zijn naam.
Buiten Friesland zijn er nog eens negen straten naar Lenstra vernoemd, waarmee hij de voetballer is met de meeste vernoemingen in het Nederlandse straatbeeld. Zo is Lenstra niet alleen erfgoed van Friesland, maar van heel Nederland.
De Finse voornaam Jari was tot 1992 volkomen onbekend in ons land
Alle Abe’s verzamelen
Ook op andere plekken vinden we sporen. Zo is Abe in onze tijd nog steeds een bekende voornaam. Of de betreffende ouders bij het bedenken van die naam aan de voormalige voetballer dachten, weten we dan weer niet.
Wat we wél weten, is dat de voornaam Abe pas ná de dood van Lenstra in populariteit groeide. Daarvoor hebben we de cijfers van de Nederlandse Voornamenbank, die zijn gebaseerd op tellingen van 1790 tot en met 2017.
Tijdens de loopbaan van Lenstra van 1936 tot en met 1963 werden er jaarlijks tussen de vijf en zestien jongens geregistreerd met zijn voornaam. Zijn populariteit had daarmee geen enkele invloed uitgeoefend, want dezelfde tendens zagen we vanaf 1790 ook al.
Pas in de 21e eeuw groeide de populariteit van de voornaam Abe substantieel, waardoor het niet aannemelijk is dat er een verband is tussen de naamkeuze en de voetballer van vroeger. De ouders vinden Abe waarschijnlijk gewoon een mooie naam.
Via de Nederlandse Voornamenbank
Deze grafiek loopt tot en met 2017, toen er in heel Nederland 938 mannen waren met Abe als eerste naam. Na 2017 groeide de populariteit nog iets meer, zo valt te herleiden via de Sociale Verzekeringsbank. In de afgelopen periode waren er gemiddeld zo’n zestig nieuwe vernoemingen per jaar.
Nog een laatste bonusweetje. In 2017 woonden er in Amsterdam 101 Abe’s, het hoogste aantal in Nederland. In Heerenveen waren dat er 22.
Een nieuwe voornaam
Een heel ander patroon zien we bij de Finse voornaam Jari, die tot 1992 volkomen onbekend was in ons land. De komst van Jari Litmanen naar Ajax in dat jaar bracht daar verandering in.
In zijn eerste seizoenen werden nog spaarzaam baby’s naar hem vernoemd, maar na de internationale successen van de Amsterdamse club veranderde dat heel snel. Het hoogtepunt was negen maanden na de winst van Ajax van de Champions League van 1995, want toen werden er binnen een jaar maar liefst 205 jongens ingeschreven met de officiële voornaam Jari.
In 2017 woonden er in heel Nederland 2483 mensen met Jari als eerste naam – ruim twee keer zoveel als met de voornaam Abe. Ook hier nog een afsluitend bonusweetje: daar waren ook zes vrouwen bij!
