De opmars van de voetbalheldenbuurt – behalve in Eindhoven

Het Stadionplein in Amsterdam wordt het Johan Cruijffplein. Cruijff is daarmee de vijfde Ajacied in deze stad met een eigen straatnaam.

Er zijn in ons land ruim 150 straten die verwijzen naar voetbal, zo staat in de Bosatlas van het Nederlandse voetbal. Abe Lenstra is de populairste voetballer bij de straatnamencommissies met vernoemingen in Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Heerenveen, Oldenzaal en Rosmalen. In Almere is zelfs de naam van Kick Wilstra vastgelegd, de voetbalstripheld uit de jaren vijftig.

De meeste van deze voetbalstraten zijn redelijk recent aangelegd, alhoewel de eerste oproep voor zulke straatnamen al in 1925 in De Haagsche Courant stond. ‘Waarom geen plan geopperd een voetballerswijk te stichten?,’ opperde de auteur van de rubriek In en om Den Haag. ‘Gezien ook de mentaliteit van de hedendaagse jongelieden, vind ik een voetbalheldenbuurt even mooi als een zeeheldenbuurt.’ De tijd was er nog lang niet rijp voor, want sport had in onze vooroorlogse samenleving te weinig maatschappelijk aanzien voor dergelijk eerbetoon.

Ajax-straten

In onze tijd speelt de sport een veel grotere maatschappelijke rol dan in 1925. Het was daarom wachten totdat Amsterdam eindelijk eens het besluit nam om een straat naar Cruijff te vernoemen. Bijna twee jaar na zijn dood is bekendgemaakt dat het Stadionplein bij het Olympisch Stadion zijn naam gaat dragen. ‘Vanwege de historische binding met Cruijff, heeft het college van B en W besloten het Stadionplein naar hem te vernoemen,’ zo luidt de officiële verklaring. En dat is waar, want Cruijff haalde graag een kroketje bij de FEBO op het Johan Cruijffplein in oprichting.

Tot nu toe waren er in Amsterdam vier straatnamen vernoemd naar Ajacieden: Wim Anderiesen in Geuzenveld, Rinus Michels in West, Bobby Haarms in de Sportheldenbuurt op het Zeeburgereiland en Daan Roodenburgh in Noord. In het laatste geval weet de Amsterdamse straatnamencommissie waarschijnlijk alleen zelf niet dat Roodenburgh de architect was van Ajax-stadion De Meer, want dat wordt nergens vermeld. Deze vijf straten, inclusief het Cruijffplein, liggen in alle hoeken van de stad. Wie ze allemaal eens met de fiets wil bezoeken, moet er wel een middagje voor uittrekken.

Dan zijn er ook nog voetballers in het Amsterdamse straatbeeld zónder banden met Ajax. Het gaat dan bijvoorbeeld om Bep Bakhuys, Bok de Korver en Faas Wilkes, de scheidsrechters Leo Horn en John Blankenstein, voetbalbestuurder Jasper Warner en de sportjournalisten Han Hollander en Hans Meerum Terwogt.

Voetbalheldenbuurt

Ondanks al die voetbalstraten is er in Amsterdam nog geen Ajax-wijk. Zoiets is mogelijk, blijkt in Rotterdam en Groningen, want beide steden hebben inmiddels complete wijken met voetbalstraten. De namen verwijzen ook nog eens naar spelers die in die steden zelf actief waren – Tonny van Leeuwen bijvoorbeeld in Groningen en Ernst Happel in Rotterdam. Het idee uit 1925 van een voetbalheldenbuurt is daar dan eindelijk in de praktijk gebracht.

Eindhoven daarentegen heeft dan weer amper iets gedaan aan het eren van zijn voetballers in het stedelijke stratenplan. Er verwijst in die stad geen enkele straat naar een prominente PSV-speler! Er is alleen een PSV-laan, wat wel mager oogt bij de andere voetbalsteden van ons land. Wim van Tuijll en Toon Schröder zijn in Eindhoven dan weer wel vernoemd, maar die hebben een verleden bij FC Eindhoven.

Bij deze dus: waarom geen plan geopperd een Eindhovense voetballerswijk te stichten?