Precies 65 jaar geleden werd de bouw van de Ajaxstraat in Rotterdam afgerond

Op 2 maart 1957 werd de bouw voltooid van de Ajaxstraat in Rotterdam. De Arenastraat is nog ouder, liggend in de schaduw van de Kuip. 

In de Rotterdamse wijk Hillegersberg is een aantal straten vernoemd naar Griekse en Romeinse goden en helden, zoals de Pandorastraat, Apollostraat en Demeterpad. Ook de Ajaxstraat ligt daar.

Op 25 november 1955 legde het college van Burgemeester en Wethouders deze straatnaam vast, blijkt uit de Straatnamenbase van het Stadsarchief Rotterdam. ‘Ajax is de naam van twee helden uit de Griekse mythologie,’ meldt deze website, ‘die optreden in de verhalen rond de Trojaanse oorlog.’ Er wordt niet verwezen naar de naam van een voetbalclub elders uit het land.

Ajax en Ajax

Er waren dus twéé Griekse helden die Ajax heetten, zo merkte het archief op. De bekendste was Ajax de Salaminiër, zoon van Telamon en held in de Trojaanse Oorlog. Hij werd ook wel Ajax de Grote genoemd. Nadat hij de erestrijd over de dapperste der Grieken verloor van Odysseus stortte hij zich op zijn eigen zwaard.

Zijn naamgenoot was Ajax de Locriër, zoon van Oileus, in Troje bekend als Ajax de Kleine. Hij was de man die zich vergreep aan de zieneres Cassandra, waarna de zeegod Poseidon hem naar de zeebodem trok. Beide helden gingen dus op een merkwaardige manier dood, zoals het hoort in een oud Grieks verhaal.

Het college van B&W maakte geen onderscheid naar wélke Ajax deze straat in Rotterdam werd vernoemd. De Amsterdamse club zelf verwees in het verleden vooral naar Ajax de Grote als naamgever, alhoewel daar nooit een officieel bestuursbesluit over is genomen. De naam van de straat verwijst daarmee niet als vanzelfsprekend naar de naam van de club, voor als iemand daar nog over twijfelt.

Eerste paal

Zo’n 65 jaar geleden interesseerde dat Ajax-gedoe eigenlijk ook niemand, niet in Amsterdam en niet in Rotterdam. De eerste bewoners vonden het vooral belangrijk dat ze zo snel mogelijk hun nieuwe huis mochten betreden.

Op 29 januari 1954 sloeg wethouder Schilthuis de eerste paal en in het najaar van 1955 overhandigde hij de eerste huissleutels. Op 2 maart 1957 werd het project afgerond, ‘des middags om half drie’, toen bankwerker I. W. Th. v. d. Berg en zijn echtgenote hun pand betrokken aan de Ajaxstraat 61. Zo werd de bouw van een complex van 581 woningen voltooid, ontworpen door het architectenbureau Noordhoek en De Ruyter. Dat is dus precies 65 jaar geleden.

Niemand die het er in die tijd over had dat ze niet wilden wonen in een straat, waarvan de naam deed denken aan een Amsterdamse club. ‘Zouden er nu werkelijk Amsterdammers zijn die menen dat de Rotterdammers een straat naar hun geliefde voetbalclub hebben genoemd?, vroeg Het Vrije Volk zich daarom af op 7 januari 1958. Pas in 1966 maakte De Telegraaf er een grapje over: ‘Wanneer krijgt Amsterdam een Feyenoordlaan?’

Arenastraat

Pas in de afgelopen jaren ontstond er zo nu en dan wat gedoe onder Rotterdammers over deze straatnaam, ruim zestig jaar na oplevering. Dat er om de hoek een Fortunastraat ligt, deert dan weer niemand, maar dat komt ook omdat de rivaliteit tussen Feyenoord en Fortuna Sittard nooit echt goed tot ontwikkeling is gekomen.

En dan is er in Rotterdam ook nog de Arenastraat, in Sportdorp, een halve kilometer verwijderd van de Kuip. Al in 1942 werd die straatnaam voor de eerste keer vermeld, toen natuurlijk nog niemand wist dat Ajax ruim een halve eeuw later een sporthal met dezelfde naam zou openen. Deze wijk was bedoeld voor Rotterdammers, die hun huis waren verloren bij één van de oorlogsbombardementen.

Alle straatnamen daar verwijzen naar sport, zoals Sportsingel, Elfstedenstraat en Wielrenstraat – vandaar de naam Sportdorp. ‘Een enkele naar de sport of een club genoemde straat is niets nieuws,’ aldus Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant in 1942, ‘maar een geheele sportbuurt is in ons land, als we ons niet vergissen, een novum.’