Tijdens het WK voetbal van 1974 was er ook grote angst voor een aanslag
De veiligheidsmaatregelen in Duitsland tijdens het EK voetbal zijn enorm. Zo was het precies vijftig jaar geleden ook tijdens het Wereldkampioenschap in West-Duitsland. Vooral Johan Cruijff werd goed bewaakt.
Training van Oranje bij het spelershotel. Foto Rob Mieremet via het Nationaal Archief
Bij het Nationaal Archief in Den Haag ligt de collectie van de KNVB opgeslagen. Er is een speciale map over het WK van 1974, waarin een briefwisseling is opgenomen tussen de KNVB en de Duitse collega’s van de DFB. Daaruit blijkt dat gevreesd werd voor een eventuele ontvoering van Johan Cruijff of een van zijn familieleden door terroristen.
Deze brieven werden in januari 1974 heen en weer gestuurd, waarna de West-Duitse politie een groot aantal maatregelen invoerde om de veiligheid van Oranje te garanderen. Ook de voetballers uit Chili kregen extra bewaking vanwege de heersende politieke situatie in dat land. Pinochet had een jaar eerder de macht gegrepen tijdens een staatsgreep, tot weerzin van de rest van de wereld.
En dan lag de gijzeling van München 1972 nog zeer vers in het geheugen, wat West-Duitsland niet nog een keer wilde meemaken. Op de foto’s van het WK van vijftig jaar geleden zien we daarom veel mensen met mitrailleurs.
Niet zulke goede vrienden
Nederland kreeg extra aandacht vanwege de politieke banden met Israël. ‘Zoals je weet zijn wij niet zulke goede vrienden met de Arabieren’, schreef Henk Burgwal van de KNVB op 30 januari 1974 in een vertrouwelijke brief aan zijn collega Hermann Neuberger van de DFB. ‘Om een voorbeeld te geven: een ontvoering van één van de kinderen van Cruijff zou mogelijk zijn.’
Drie maanden later werd een speciaal team samengesteld dat Oranje moest beschermen. Aan het hoofd stond de 62-jarige Dr. Otto Rückert, een gepensioneerd politiecommissaris en jarenlang voorzitter van de strafcommissie van de DFB. Politieman Hans-Jörg Nitze werd belast met de taak de Nederlandse ploeg in burger te bewaken. ‘Het zou kunnen voorkomen’, schreef de KNVB in een intern rondschrijven op 20 april 1974, ‘dat hij bepaalde activiteiten van het Nederlands Elftal zou kunnen verbieden of adviseren het een en ander niet te doen.’
Supervisor Rinus Michels ontving op 25 april de opdracht zo snel mogelijk bekend te maken welk hotel zou worden betrokken en hoe het reisschema zou zijn. Elke wijziging van het draaiboek moest meteen worden gemeld. De KNVB snapte dit helemaal: ‘De Duitse gastheren – bij herhaling sprekende over de ramp in het olympisch dorp – wensen geen enkel risico meer te nemen’
Ruud Krol nam ook geen enkel risico. Foto Bert Verhoeff via het Nationaal Archief
Prikkeldraad
Het Waldhotel KrautKrämer in Hiltrup, waar Oranje was gehuisvest, veranderde in een vesting. Het gebouw was beveiligd met een prikkeldraadversperring. Alle spelers werden op de bovenste etages ondergebracht, zo ver mogelijk van eventuele binnendringers. Zonder toestemming mocht niemand in contact komen met de internationals, de spelersvrouwen niet uitgezonderd.
Ook werden alle inkomende telefoongesprekken opgenomen en afgeluisterd. Een speciale portier hield toezicht. De spelers werden verplicht om herkenbaar te zijn met een persoonsbewijs. Toen bleek dat in het Waldhotel twee Arabieren werkten, gaf de politie meteen opdracht gegeven deze mensen te ontslaan. Niet omdat ze ergens van werden verdacht, maar vanwege hun uiterlijk.
Het gevaarlijkste moment was de reis van het hotel naar het stadion of trainingsveld. De spelersbus werd bestuurd door een zorgvuldig geselecteerde chauffeur die in het dagelijks leven werkte voor het West-Duitse leger, de Bundeswehr. De bus kwam stipt enkele minuten vóór vertrek aan en werd na gebruik geparkeerd in een hermetisch afgesloten politiegarage. ‘Uitzonderingen hier op kunnen niet worden getolereerd’, aldus de KNVB.
Oranje kwam het WK van 1974 ongeschonden door – door de ogen van de veiligheidsdiensten dan. Over de getroffen veiligheidsmaatregelen was de KNVB tevreden, bleek uit een lovend evaluatierapport. ‘Er zijn drie bommeldingen binnengekomen’, meldt het rapport. Maar die werden niet serieus genomen: ‘De spelers zijn hier niet van op de hoogte gesteld.’
