Vanwege het Sinterklaasbombardement van 1942 werd het voetbal in Eindhoven afgelast

Het is de Maand van de Geschiedenis met dit jaar als thema Wat een ramp! Het voetbal in Eindhoven werd in het eerste weekend van december 1942 gestaakt vanwege het Sinterklaasbombardement op de Philips-fabrieken.  

Het bombardement op Eindhoven. Foto Royal Air Force in het Publieke Domein via Wikimedia Commons

Door Roger Rossmeisl

‘De Maurits-ploeg heeft door haar jongste, zeer opmerkelijke prestaties, de aandacht van de volledige vaderlandsche pers op zich gevestigd’, aldus de Limburger Koerier. Na vier overwinningen op rij was de promovendus uit Lutterade (Geleen) uitgegroeid tot een gevreesde tegenstander in de Eerste Klasse Zuid. Maurits, vernoemd naar de Limburgse staatsmijn ‘Maurits’, mocht in de oorlogsjaren onder koninklijke naam blijven spelen. Dat gold ook voor Willem II, dat eveneens uitkwam in de Eerste Klasse Zuid.

Beide clubs waren vernoemd naar een reeds overleden lid van het Koninklijk Huis, wat voor de Duitse bezetter acceptabel was. VV Juliana daarentegen, vernoemd naar de naar Canada uitgeweken en nog levende prinses Juliana, werd gedwongen tot naamswijziging in VV Spekholzerheide, de naam van het dorp van de club, inmiddels een wijk in Kerkrade. Zo was de oorlog gedurende de bezettingsjaren ook in het voetbal altijd en overal sluimerend aanwezig.

Operation Oyster

In de ochtend van 6 december 1942 leek alles er in Eindhoven nog op dat het een normale voetbalzondag zou worden. Onder de codenaam Operation Oyster stegen die ochtend echter ruim negentig bommenwerpers van de Britse Royal Air Force (RAF) op vanuit Groot-Brittannië. Hun doel was de Philips-fabrieken te bombarderen, waar radiobuizen voor de Duitse Wehrmacht werden geproduceerd. Om de 15.000 arbeidskrachten van Philips te sparen, vond het bombardement plaats op een arbeidsvrije zondag. En om het bombardement zo accuraat mogelijk te laten verlopen vlogen de bommenwerpers op lage hoogte en op klaarlichte dag.

Er zijn filmbeelden van, door de Britten zelf gemaakt. Na vier minuten wordt het stadion van Philips zichtbaar.

Vanaf 12:30 uur brak de hel los in Eindhoven. Binnen vier minuten werden de Philips-fabrieken in de as gelegd. Daarbij werden ook delen van de aanpalende wijken Fellenoord en Demer geraakt. De 37-jarige Philips-directeur Frits Philips kwam die middag op zijn fiets hoogstpersoonlijk de schade opnemen.

Vanzelfsprekend kon er daarna bij EVV Eindhoven aan de Aalsterweg, hemelsbreed een paar kilometer van het Philips-terrein, niet meer gevoetbald worden: Eindhoven – Maurits werd afgelast. In de gecensureerde kranten van de volgende dag kon natuurlijk niet worden bericht over de slag die de Britse luchtmacht de Duitse oorlogsindustrie had toegebracht. ‘De wedstrijd Eindhoven – Maurits ging klaarblijkelijk niet door’, was het enige wat de Limburger Koerier erover meldde. Datzelfde gold voor de wedstrijden Eindhoven 2 – Willem II 2 en Picus 2 – PSV 2 in de Reserve Eerste Klasse A, waarvan uitslagen onvermeld bleven.

Er zijn maar weinig gevallen bekend van voetbalwedstrijden, die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden afgelast vanwege een bombardement of luchtalarm. Op 10 oktober 1943 werden er wedstrijden gestaakt tijdens het bombardement op Enschede. Op 26 maart 1944 weigerde het publiek het stadion te verlaten na een luchtalarm bij De Volewijckers tegen Heerenveen. De burgemeester staakte daarop de wedstrijd. En op 19 november 1944 werd Sittard beschoten tijdens Sittardse Boys tegen (opnieuw) Maurits.

1860 München

Waar wél uitgebreid over werd geschreven op de sportpagina’s was de tournee van 1860 München door Nederland in het daaropvolgende weekend. Op uitnodiging van Rijkscommissaris Syes-Inquart speelde de Duitse bekerwinnaar uit München tegen enkele militaire elftallen van de SS en de Luftwaffe. In de aanloop naar de begrafenissen van de slachtoffers van het Britse bombardement op Eindhoven kwam het nieuws later die week toch in de Nederlandse kranten. De pro-Duitse pers sprak schande van de ‘terreuraanval‘ op de arme Sinterklaas vierende bevolking van Eindhoven.

Uiteindelijk verloren zeven Duitse soldaten en 150 Eindhovenaren hun leven op 6 december 1942. Daar konden nog honderden gewonden bij op worden geteld. Vanwege het drama dienden de Eindhovense verenigingen PSV, Picus en EVV Eindhoven een verzoek in bij de Voetbalbond om al hun wedstrijden, waaronder ook de derby PSV – Eindhoven,  het daaropvolgende weekend van 11 en 12 december af te lasten. Pas in het derde weekend van december 1942 zou de bal weer rollen in Eindhoven.   .