Vitesse speelde 75 jaar geleden al wedstrijden om stil te staan bij de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Airborne-wedstrijd van Vitesse komen voetbal en de Tweede Wereldoorlog bij elkaar. In 1953 was dat ook al eens het geval.

Vitesse in 1953, foto J.D. Noske via het Nationaal Archief

De GelreDome in Arnhem is gevuld voor de eerste thuiswedstrijd van Vitesse in zijn nieuwe leven. Het is ook de Airborne-wedstrijd als herdenking van de Slag om Arnhem in 1944.

Vitesse heeft niet gewonnen, maar het doel is bereikt

Oorlogsschade

Het is inmiddels 75 jaar geleden dat Vitesse al eens met een voetbalwedstrijd zijn respect toonde voor de soldaten, die in september 1944 vochten in Arnhem. Op 28 april 1950 arriveerde een delegatie voetballers, hockeyers en bridgers in de Gelderse hoofdstad, allemaal afkomstig uit het Engelse Croydon. Sinds de bevrijding was dat de zusterstad van Arnhem, waarbij jongeren elkaar leerden kennen bij onderlinge sportwedstrijden.

De sporters hadden het druk, waarbij 4 mei nadrukkelijk in het teken stond van de Tweede Wereldoorlog. De Engelsen legden eerst een krans bij het monument der gevallenen in Oosterbeek, waarna ze een bezoek brachten aan het Airborne-kerkhof. ‘s Avonds maakten de bezoekers ook de dodenherdenking in de stad mee.

Weer enkele dagen later werd er gevoetbald op het Vitesseterrein tussen gelegenheidselftallen van Arnhem en Croydon. De combinatie voetbal en herdenking vond dus niet op één dag plaats, zoals tegenwoordig, maar duurde een hele week.

In 1953 haalde Vitesse geld op voor het herstel van de Eusebiuskerk. Foto Sem Presser via het Nationaal Archief

Met vuur hersteld

Zeven jaar na de oorlog was Arnhem nog steeds niet hersteld. Zo was de schade van de Eusebiuskerk in het centrum van de stad nog steeds groot. Er werd een bijzondere actie gelanceerd om daarvoor het benodigde geld op te halen: de verkoop van doosjes met lucifers. Met als motto Door vuur geveld, met vuur hersteld.

Volgens de initiatiefnemers was dit naast een Arnhemse affaire ook een actie van nationaal belang. ‘Omdat het kerkgebouw niet alleen het centrale monument van Arnhem is, doch eveneens een symbool van de strijd om ’s lands bevrijding.’ In een speciaal comité van aanbeveling nam onder meer generaal Roy Urquhart plaats, de oud-opperbevelhebber van de Eerste Engelse Airborne-divisie.

Vitesse deed mee aan deze inzamelingsactie met een speciale wedstrijd voor het goede doel. Die was op 1 november 1953 tegen PSV, net in een weekend zonder competitie. Ruim 5.000 toeschouwers zagen op Nieuw-Monnikenhuize dat de thuisploeg de score opende. PSV won toch met 4-1 na een dol kwartiertje, onder meer door Coen Dillen.

‘Vitesse heeft wel niet gewonnen,’ schreef De Arnhemsche Courant daarna, ‘maar het doel is bereikt.’ Er was ruim 1700 gulden bij elkaar gebracht voor het herstel van de Eusebiustoren. ‘Wij hebben het van onze kant nog niet in centimeters nauwkeurig uitgerekend, maar dat er door de jongens een aardig stukje op de toren is gezet, laat, zich denken. Wie doet er nog een verdieping bij?’

De slachtoffers van het Arnhemse voetbal

De Arnhemse voetbalclubs hebben zelf natuurlijk ook leden verloren  in de Tweede Wereldoorlog. Alle gegevens, die tot nu toe bekend zijn, staan hieronder. Aanvullingen, vragen en opmerken kunnen hier.