VVV won in 1987 twee keer van Ajax

VVV speelt op deze zaterdagmiddag tegen Ajax. Het is weinig clubs gegeven om in één kalenderjaar tweemaal in competitieverband van de Amsterdammers te winnen, maar het is VVV gelukt. Dit verhaal werd geschreven in 2007.

Door Hans Janssen

‘De wedstrijd van de eeuw.’ Als zodanig kwam het eerste duel van het tweeluik uit de bus bij een verkiezing van dagblad De Limburger in 2003 toen VVV zijn honderdjarig bestaan vierde. Of deze uitslag recht doet aan de clubhistorie valt te betwijfelen, maar het was hoe dan ook een ontmoeting om niet, sterker: nooit te vergeten. Zeker als je fan van de Venlose ploeg bent.

Het resultaat op zich was al uniek, want VVV’s laatste thuiszege op Ajax dateerde van januari 1961 (2-0, in het toenmalige stadion De Kraal). Bovendien werd het die 16e februari 1987 liefst 3-0 en waren de omstandigheden waaronder het duel in stadion De Koel werd gespeeld eveneens onvergetelijk. Het sneeuwde onophoudelijk.

“Je zag gelijk aan de gezichten van de spelers van Ajax dat ze baalden van het slechte weer”, vertelt Edwin van Berge Henegouwen. Hij was toen laatste man bij VVV. “Ajax heeft nog geprobeerd om scheidsrechter Ignace van Swieten over te halen om de wedstrijd af te gelasten, maar daar wilde hij terecht niet van weten. Het veld was gewoon bespeelbaar.”

Bovendien had de Amsterdamse ploeg, die voor het tweede jaar op rij onder leiding stond van technisch directeur Johan Cruijff, aanvankelijk helemaal geen moeite met de speelcondities. Nadat ze hardnekkig had verzuimd om enkele van de vele kansen te benutten, trad een aloude voetbalwet in werking. Met andere woorden: VVV scoorde wel, tweemaal zelfs en De Koel, dat nog steeds zo sfeervolle en laaggelegen stadionnetje, barstte vrijwel uit zijn voegen. Ajax, het grote Ajax van Cruijff, dat bovendien op weg was geschiedenis te schrijven in Europa, werd op de knieën gebracht.

Het werd uiteindelijk dus 3-0. De doelpunten kwamen op naam van Stan Valckx, tegenwoordig manager voetbalzaken bij PSV, Jos Luhukay, die nu trainer is van het Duitse Borussia Mönchengladbach, en de huidige KNVB-trainer Remy Reynierse. Van Berge Henegouwen, directeur van een autobedrijf in Eindhoven:

“Wij hadden op voorhand niets te verliezen en ik moet toegeven dat we aanvankelijk met kunst en vliegwerk overeind zijn gebleven. Toen we eenmaal, tegen de verhouding in, op voorsprong waren gekomen, wist ik dat we niet meer konden verliezen. Na afloop heerste er uiteraard een gigantische hoerastemming en hebben we erg lang doorgefeest. We hadden in die tijd overigens een goede ploeg, die het de topclubs heel moeilijk kon maken. Ook Feyenoord heeft bij ons klop gekregen. Voor dit soort duels hoefde trainer Jan Reker ons niet te motiveren, anderzijds denk ik dat we ook werden onderschat.”

Vliegende keep

Stanley Menzo was dat seizoen bij Ajax voor het eerst vaste doelman. In een rol als een soort van vliegende keep. “Ik had twee belangrijke taken: het bespelen van de ruimte achter de verdediging én ik was de eerste man om aanvallen op te zetten. Bij mij begon in principe de opbouw, zo werd van mij verlangd dat ik steeds zo snel mogelijk het spel zou hervatten”, vertelt de huidige trainer van eerstedivisieclub Volendam.

Over de wedstrijd tegen VVV kan Menzo ons weinig vertellen: “Ik kan me nog voor de geest halen dat we ooit in Venlo hebben verloren, in de sneeuw. Verder kan ik me er slechts weinig van herinneren. Nee, niet, omdat ik het verdrongen heb.

Ik weet bijvoorbeeld nog goed wie er toen bij de tegenstander speelden, zoals die kleine middenvelder, Luhukay, keeper John Roox, spits John Lammers en Reynierse, de architect van het team. Het is natuurlijk nooit leuk om te verliezen, maar ik kan me niet voorstellen dat Cruijff er toen al te veel woorden aan vuil heeft gemaakt.

In het buitenland baarden we in die periode juist opzien met onze vrij jonge ploeg en onze exceptionele, erg offensieve speelstijl. De tegenstanders hadden er veel moeite mee en uiteindelijk heeft dat concept ons de Europacup voor bekerwinnaars opgeleverd. Nederlandse clubs wisten er beter mee om te gaan en tegenstanders als VVV maakten het ons bij traditie al lastig. Ik vind overigens nog steeds dat dat stadion iets aparts heeft, zoals die hoge trap die je moet afdalen om op het veld te kunnen komen.”

Cruijff, de verliezende coach, weigerde na afloop het veld en de weersomstandigheden als excuus op te voeren. In het Dagblad voor Noord-Limburg, inmiddels opgegaan in De Limburger, staat: “Dat zou toch flauwekul zijn. Het eerste kwartier hebben we goed lopen voetballen. Dan kun je je achteraf toch niet beklagen over het veld? Wij hebben als kippen zonder kop lopen voetballen. Ik kan weer van voren af aan beginnen.”

Misschien had Ton Harmsen, Ajax’ toenmalige voorzitter, de bui al zien hangen. Hij vond het belachelijk dat auto-importeur Fiat Nederland een maand vóór het duel een bonus uitloofde van 7500 gulden voor het geval VVV zou winnen. In een interview met NRC Handelsblad zei wijlen Harmsen dat hij de premie “een slechte zaak” vond.

Hij stelde voor om het bedrag “in een kas voor gehandicapten te storten. Dan gebeurt er tenminste iets nuttigs met het geld.” Harmsens suggestie werd zowaar overgenomen door de Venlose club. Andere autodealers vonden dit zo sympathiek dat er uiteindelijk een bedrag van bijna 13.000 gulden kon worden overgemaakt.

Ajax kansloos

Bijna tien maanden later stond VVV – Ajax weer op de rol. Voor zowel Van Berge Henegouwen als Menzo spreekt dit duel veel minder tot de verbeelding, ofschoon ook toen dus Ajax op zijn gezicht ging. In tegenstelling tot het eerdere duel was nu sprake van een dikverdiende overwinning. De uitslag (3-1) was zelfs helemaal niet geflatteerd, want Ajax bakte er hoegenaamd niets van.

De verslaggever van het Dagblad voor Noord-Limburg durfde zelfs de conclusie aan dat dubbele cijfers mogelijk waren geweest. In diezelfde krant zei Reynierse: “Ajax is al lang geen topploeg meer. Het is natuurlijk geen toeval, wanneer je voor het tweede achtereenvolgende jaar in eigen huis Ajax klopt.” Cruijff zei achteraf “dat hij het aan had zien komen”.

Enkele weken later zou hij opstappen. De hoofdstedelijke club eindigde dat seizoen als kansloze nummer twee achter kampioen PSV en greep net naast de Europacup voor bekerwinnaars.

Danny Blind, John Bosman, Stanley Menzo, Arnold Mühren, Arnold Scholten, John van ’t Schip, Aron Winter, Rob Witschge en Jan Wouters waren overigens in beide duels met VVV van de partij. De geel-zwarten eindigden onder Reker voor het tweede achtereenvolgende jaar als vijfde, wat beide keren net niet voldoende was voor deelname aan het UEFA-cuptoernooi.