De Bankrashal als basis van Nederlands volleybalsucces

De Bankrashal in Amstelveen is beroemd door het Nederlandse volleybalteam, dat daar de basis legde voor de olympische successen van de jaren 90. In 2013 werd het tijdelijk gered, maar die fase is nu definitief voorbij.

Het Bankrasmodel is vernoemd naar de Bankrashal die was vernoemd naar de wijk Bankras die was vernoemd naar het Bankrasmeer, hier ingetekend op een kaart uit 1676. Afbeelding via het Stadsarchief Amsterdam

De naam van Bankras kwam in 1928 voor de eerste keer voor in de kranten. Het ging toen om de Bankrasweg in Amstelveen – toentertijd nog onder de naam Nieuwer-Amstel. De wijk Bankras/Kostverloren is van de jaren 50 en 60. ‘Het is een typische zestiger jaren wijk met vier verwante woonbuurten met vooral eengezinswoningen, omringd door hoge flats,’ zoals de gemeente op zijn website omschrijft.

Waar veel mensen wonen is behoefte aan sportaccomodaties en daarom presenteerde de toenmalige sportwethouder Ben Goudsmit in 1968 een nota, waarin hij 6,5 miljoen gulden beloofde om een sporthal te bouwen, samen met een tweede openluchtbad en een overdekte hal met tennisbanen. De sporthal werd bekend als de Bankrashal als plek voor binnensporten als volleybal, basketbal en judo.

Meteen na de ingebruikname van de Bankrashal begin jaren 70 startten de Amstelveense volleybalclubs St. Martinus en het (toen nog) Amsterdamse AMJV om meer met elkaar op te trekken. ‘De samenwerking krijgt vooral gestalte door op zaterdagmiddag samen in de nieuwe sporthal Bankras te spelen,’ aldus De Tijd van 16 juni 1971. ‘Bovendien wordt gezamenlijk het jaarlijkse volleybaltoernooi georganiseerd.’

Nog geen jaar later leidde deze samenwerking ertoe dat de halve finalepoule van de Europacup heren in Amstelveen werd gespeeld. Eén van de vier deelnemers was AMJV met de finalepoule als inzet. In 1974 werd die finalepoule zelfs in Amstelveen gespeeld, waarmee de Bankrashal een heuse locatie voor topsport was geworden.

Het Bankrasmodel

Dankzij het volleybal is de naam van de Bankrashal vereeuwigd in de Nederlandse sportgeschiedenis. In deze sporthal in Amsterdam kwamen de Nederlandse volleybalmannen dagelijks bijeen voor hun trainingen, die leidden tot olympisch zilver in 1992 en het goud in Atlanta. Speciaal daarvoor werd Arie Selinger in 1986 tot bondscoach benoemd – ná het dramatische EK van 1985 in Amsterdam. Tot en met 1992 had hij de leiding, waarna Joop Alberda het overnam.

De speciale aanpak werd het Bankrasmodel genoemd, waarbij alle aandacht voor het nationale team was en niet meer voor de competitie. De internationals werden daarvan zelfs geheel vrijgesteld. Topsport is uitgevonden om te winnen en om dat te bereiken moest alles wijken. Tot in onze tijd dient die aanpak als lichtend voorbeeld, want vorig jaar nog droomden de Nederlandse handballers ervan om zich op dezelfde intensieve manier voor te bereiden op de Spelen van 2016. Het woord ‘bankrasmodel’ werd daarbij weer in de mond genomen.

Nieuwe Bankrashal

Met goede herinneringen alleen is een sporthal niet te exploiteren. Begin 2011 leek sloop van de sporthal onafwendbaar, omdat er een nieuwe zou komen – gemakshalve de nieuwe Bankrashal genoemd. Amstelveen had er al afscheid van genomen totdat sportmarketeer Bob van Oosterhout van Triple Double in 2013 op zoek ging naar een geschikte lokatie om zijn boek ‘De Sportsponsors Top 100 Aller Tijden’ te presenteren. Na een bezoek aan de Bankrashal wilde hij dat per-sé daar doen.

“Amstelveen wilde aanvankelijk niet,” zegt Van Oosterhout nu, “maar het is toch gelukt.” Het werd een heel bijzondere bijeenkomst, waarbij Ron Zwerver en Peter Blangé anekdotes vertelden over Selinger en zijn trainingen. Iedereen kreeg kippenvel, ook het college van B&W, dat de presentatie bijwoonde.” De gemeente besloot zelfs om de hal te sparen tot en met het eerste kwartaal van 2015. De Bankrashal was weer open!

Toch sloop

Inmiddels zitten we in het derde kwartaal van 2015 en blijkt deze openstelling van tijdelijke aard te zijn geweest. Volgens Dave Offenbach, directeur van het Sportbedrijf Amstelveen, is de sporthal sinds april gesloten. “We hebben alles van waarde eruit weggehaald. De hal is leeg.” Binnenkort wordt de Bankrashal, de basis van het Nederlandse volleybalsucces, na enkele jaren vertraging gesloopt. De gemeente Amstelveen bevestigt dat bericht.

“Ik schrik er wel een beetje van,” zegt Van Oosterhout desgevraagd als hij van dit nieuws hoort. “Een belangrijk stuk geschiedenis verdwijnt zo voor altijd. Als er dan toch niets meer is te redden, kan de Nederlandse Volleybalbond er toch een positieve wending aan geven. De bond zou losse stenen van de Bankrashal kunnen verkopen voor een symbolisch bedrag van vijf euro per stuk. Het geld dat daarmee verdiend wordt wordt dan een nieuwe bouwsteen voor de toekomst van het Nederlandse volleybal. Haal die helden van het Bankrasmodel erbij, maak er een event van. Er is vast iets grappigs mee te doen om zo het Nederlandse volleybal vooruit te helpen.”

Wanneer de sloopt exact begint, is nog niet bekend.