Noord-Ierland was de grootste verrassing op het WK voetbal van 1982
Noord-Ierland was de meest verrassende van alle ploegen die op het WK van 1982 in Spanje de tweede ronde wisten te bereiken. De ploeg van Billy Bingham bestond voornamelijk uit spelers die in de lagere divisies van het Engelse voetbal hun brood verdienden. Het team maakte eigenlijk geen grote indruk in de eerste twee wedstrijden tegen Joegoslavië en Honduras, maar omdat beide duels in een gelijkspel waren geëindigd, bleef het tot het slotduel in de race voor een plaats in de tweede ronde.
Poster Copa del Mundo de Futbal España 82 uit de collectie van Sportimonium – CC BY-NC-SA – via Europeana
Gastland Spanje was de tegenstander in Valencia en dus was het normaal dat de Noord-Ieren hun terugreis al hadden geboekt voor de ochtend na dit duel. Maar ze mochten blijven dankzij een memorabele overwinning op het gastland. Gary Armstrong scoorde het winnende doelpunt in Mestalla en noemde dat moment later ‘My step on the moon’, waarmee hij memoreerde aan naamgenoot Neil.
De balans van de eerste ronde van de WK-82 leek toch volledig door te slaan naar de toplanden. Van de veelbelovende opkomst van de kleine landen was weinig meer over, omdat Algerije en Kameroen evenveel punten hadden behaald als West-Duitsland en Italië op doelcijfers waren afgevallen. Honduras redde het net niet door een strafschop in de laatste minuut voor Joegoslavië. De huilende doelman Arzu wekte in de hele wereld meelijden op. En uiteindelijk bleken Koeweit, El Salvador en Nieuw Zeeland toch gewoon te zwak. Maar op de avond na het ‘voetbalporno van Gijon’ wist toch een klein land zich te plaatsen voor de tweede ronde: de ploeg van Billy Bingham.
Noord-Ierland was een leuke verschijning in Spanje. De ploeg had zich ten koste van Zweden en Portugal geplaatst voor dit toernooi met negen punten uit acht duels (achter groepshoofd Schotland). Pat Jennings was de charismatische leider van het team. De keeper loodste zijn ploeg door de voorronde door op cruciale momenten zijn doel schoon te houden. Maar de internationale media schonken meer aandacht aan het 17-jarige talent Norman Whiteside, die net zijn profdebuut bij Manchester United had gemaakt. Hij werd de jongste speler op een WK aller tijden (een titel die hij twaalf jaar later zou kwijtraken aan Rigobert Song).
Voor het grootste deel bestond de selectie uit spelers van clubs uit de lagere klassen van het Engelse profvoetbal. Dat bleek ook wel omdat Noord-Ierland in de eerste twee duels niet echt kon waarmaken waarom het zich voor dit toernooi had geplaatst.
In een doodsaai duel met Joegoslavië werd het 0-0 en enkele dagen later werd weer gelijk gespeeld (1-1) tegen Honduras. Gerry Armstrong onderscheidde met een doelpunt en een schot op de paal, maar deze speler van Watford, die eerder bij Tottenham niet was doorgebroken, kon het verschil niet maken. Na deze valse start leek de rol van de Noord-Ieren uitgespeeld.
‘We gingen van Zaragoza naar Valencia in de wetenschap dat we nog een keer moesten profiteren van het feit dat we op een WK mochten spelen. Spanje stond onder grote druk en Mestalla was een vulkaan. Toen we het veld opkwamen werden we helemaal gek, want we werden heel vijandig behandeld, want de Spanjaarden waren bang voor ons. Die stemming was toch een beetje wat ik me voorstelde van een deelname aan een WK. In feite konden we vanaf dat moment niet meer verliezen,’ vertelt Gerry Armstrong jaren later, wanneer we samen werken bij Eurosport.
Eerste helft
In de eerste helft bleek Spanje zeer fragiel. De ploeg was nog wel koploper in de groep maar had in de eerste twee duels telkens de hulp van een blunderende arbiter nodig gehad. Zowel tegen Honduras als tegen Joegoslavië bracht een strafschop uitkomst. France Football stelde na dat tweede duel in een kop de vraag: ‘Hoeveel penalty’s heeft Spanje nog nodig?’
De nerveuze ploeg van het gastland was bijna geplaatst voor de tweede ronde, maar mocht om Engeland en West-Duitsland in die ronde te ontlopen niet verliezen. Alleen bij een 2-0-nederlaag zou Spanje uitgeschakeld zijn. Maar de Noord-Ieren roken hun kans en Gerry Armstrong zorgde in de tweede minuut na rust voor een sensationele voorsprong door de bal tussen de benen van de Baskische doelman Arkonada te schieten.
Mestalla ontplofte. ‘Het was een heerlijke zwoele avond, een stunt hing in de lucht. We hadden er zin in en toen we voor stonden wilden we ook niet het WK verlaten. Bij een gelijkspel waren we niet meer zeker van onze zaak.’
De Noord-Ieren verdedigden als leeuwen. Na een kwartier stuurde de door Spaanse heethoofden opgejaagde scheidsrechter Ramirez uit Paraguay de Noord-Ierse verdediger Donaghy van het veld voor een lichte overtreding. De wedstrijd werd grimmiger maar Pat Jennings hield zijn doel schoon.
De ontlading na het laatste fluitsignaal was groot. Billy Bingham liep in korte broek juichend het veld op om zijn jongens te eren. Gerry Armstrong leek al op de maan te zijn geland, zo blij was hij. ‘Yes, it was my step on the moon. Ik heb er eeuwige roem mee gekregen. We snapten eigenlijk niet wat we hadden aangericht. Belfast moet helemaal uit zijn dak zijn gegaan. We kwamen laat terug in ons hotel waar onze koffers al klaar stonden voor de thuisreis. Maar omdat we nu een paar dagen mochten blijven, gingen we eerst onze koffers uitpakken. Daarna heb ik de hele nacht aan de rand van het zwembad naar de sterren gekeken. De glimlach die ik toen had zal nooit meer van mijn gezicht verdwijnen, ha, ha. Ik ben die avond verslaafd geraakt aan San Miguel.’
Een jaar later mocht de held een contract tekenen bij Real Mallorca en na een paar jaren op het eiland werd hij de specialist van het Spaanse voetbal voor menig Engels tv-kanaal.
