NieuwWielrennen

Adolf Drucker (1868 – 1903), wielrenner en Member of Parliament

Eind negentiende eeuw maakte een Nederlandse wielrenner deel uit van het Lagerhuis. Zijn zus is weer naamgever van de Dolle Mina’s.

Door Wim Zonneveld

Charles Gustavus Adolphus Drucker wordt op 1 mei 1868 in Amsterdam geboren als zoon van Louis Drucker, een puissant rijke bankier, afkomstig uit Duitsland. Vanaf 1887 studeert Adolf Rechten in Leiden.

Als lid van de Leidsche Studenten Wielrijders-Vereeniging De Raddraaier doet hij in 1888 als 20-jarige volop mee in het jonge Nederlandse wedstrijdcircuit, niet zonder succes. Hij debuteert eind mei in de clubwedstrijd Leiden-Alphen vv. en wordt tweede, achter R.Th. Baron van Pallandt, een bekende rijder in de vroege Nederlandse wielersport.

In juli wint hij op de baan van Amsterdam over 1 mijl zijn ‘afdeeling’ bij de nieuwelingen, maar in de finale valt hij uit met pech. In wedstrijden van de Noord-Brabantse Wielerkring wint hij over 7 km. bij Oisterwijk en wordt met medestudent Constant Bleckmann op de driewieltandem derde op de 6.5 km. grintweg tussen Oudenbosch en Hoven. Hij rijdt op de baan van Scheveningen en op het Vrijthof in Maastricht, maar zonder ereplaatsen.

In september 1889 wordt hij derde in Rotterdam-Dordrecht, achter Wackwitz en Trakranen, gekende namen, en in het team van Leiden met talent Willem Delbaere op Scheveningen tweede in de jaarlijkse Universiteitswedstrijden, op punten vlak achter Delft.

De familie

Als vader Louis Drucker in 1884 rentenierend overlijdt, laat hij een complexe familiestructuur achter. Hij heeft twee niet-erkende dochters bij de naaister Constantia Lensing, en drie buitenechtelijke zoons bij Therèse Temme, met wie hij in 1869, 64 jaar oud, toch nog trouwt. Zij is 25 jaar jonger; Adolf, van 1868, is het jongste kind.

Als de oudere zussen merken dat ze bij vaders overlijden buiten de erfenis worden gehouden, slaan zij onder schuilnamen terug met de vileine familie-sleutelroman George David. Wanneer ze vervolgens een rechtszaak tegen de broers winnen, heeft Wilhelmina Lensing, nu Wilhelmina Drucker (1847-1925), de financiële onafhankelijkheid om zich te wijden aan een politieke carrière, als strijdster voor vrouwenrechten en vredesactiviste. De zeventiger jaren Dolle Mina-beweging zal naar haar worden genoemd.

Broer Hendrik Lodewijk Drucker (1857-1917) is van 1882 tot 1897 hoogleraar Romeins Recht in Groningen en Leiden. Vanaf 1894 is hij een zeer gewaardeerd lid van de Tweede Kamer, eerst voor de Liberale Unie, daarna voor de mede door hem opgerichte Vrijzinnig Democratische Bond. Hij heeft een belangrijke hand in wetgeving op het gebied van kinderrecht en arbeidscontracten. In 1913 verruilt hij de Tweede voor de Eerste Kamer.

Broer Joseph Drucker (1862-1944) vertrekt naar Londen, trouwt een redersdochter en het paar investeert het gezamenlijke vermogen in een indrukwekkende kunstverzameling. Voor het tentoonstellen van de grote Drucker-Frasier collectie, met topstukken van Breitner, Isaac Israels en Anton Mauve, sluiten ze in 1903 een overeenkomst met het Rijksmuseum, dat daarvoor de Drucker-vleugel aanlegt, tegenwoordig de Philips-vleugel.

En Adolf?

Naar Londen

Het jaar 1889 was Adolfs laatste wielerjaar. In 1890 behaalt hij zijn kandidaats in Leiden; hij verhuist naar Londen waar hij gaat wonen in Curzon Street in het chique Mayfair. Benjamin Disraeli, Brits conservatief prime minister rond 1870, woonde er, en de straat wordt genoemd in het werk van Oscar Wilde, Conan Doyle, Agatha Christie en Roald Dahl.

Net als anderen in de familie heeft hij politieke aspiraties. Hij laat zich naturaliseren tot Engelsman, meldt zich aan bij de Conservatieve Partij, en krijgt als district Northampton toegewezen, een stad in de East Midlands met leer- en schoenenindustrie. Na een mislukte poging bij de verkiezingen van 1892, wordt hij daar in 1895 tot ieders verrassing gekozen tot MP, Member of Parliament.

 

De dames hebben hem erin gewerkt

De correspondent van de N.R.C. gaat bij hem langs. ‘De uitslag is schitterend geweest. Zeshonderd stemmen heb ik meer op mij vereenigd dan drie jaar geleden. Of ik hard heb moeten werken? Zestien dagen ben ik in touw geweest en heb ik op meetings zooveel geredeneerd, dat ik haast geen stem meer heb.’ Zijn belangrijkste opponent probeerde zijn Nederlandse accent belachelijk te maken, maar dat heeft Adolfs verkiezing niet in de weg gestaan.

De landelijke politiek wordt vooral beheerst door de kwestie van ‘Irish Home Rule’, die gaat over de mate waarin aan Ierland zelfbestuur zal worden gegund. Ook hier speelt de eenheid van het koninkrijk.

De liberalen van Gladstone, die verregaande concessies voorstaan, worden daar op afgerekend. De conservatieven behalen een ruime overwinning. Toch heeft die in Adolfs geval ook een persoonlijk tintje, een vleugje Wilhelmina: ‘Men zegt, dat de dames u erin gewerkt hebben.’

,Wel,’ zei de heer Drucker glimlachend, ‘tegenspreken kan ik het niet. Ik heb vrouwen het stemrecht beloofd, onder zekere omstandigheden en voorwaarden, en toen heb ik ze allemaal op mijn hand gekregen. Zij hebben voor mij gecolporteerd, dat het een aard had.’

 

MP af – en erger

Bij de verkiezingen van 1900 verliest Adolf zijn zetel weer, maar dat is waarschijnlijk een welkome rimpeling in een persoonlijk leven dat inmiddels een dramatische wending heeft genomen. Tijdens de goldrush van noord-west Canada (‘Klondike’, waarin oom Dagobert van Donald Duck de basis legt voor zijn fortuin) speculeert hij in goudwinning en de aanleg van spoorwegen. En leidt enorme verliezen, waarbij zijn geërfd fortuin in rap tempo verdampt. Begin 1902 wordt hij in Londen failliet verklaard, maar hij is dan al zijn schuldeisers ontvlucht naar de Verenigde Staten.

Op 16 december 1903 meldt het Algemeen Handelsblad, op grond van Amerikaanse krantenberichten, ‘den dood van den heer Adolphus Drucker in een ziekenhuis te New-York’, vijf dagen eerder. En dat ‘de chef der New-Yorksche geheime politie de zaak in handen heeft. Er wordt namelijk vermoed dat de verplegers den heer Drucker in het hospitaal vergiftigden en hem daarop beroofden.’

De Canadese Ottawa Citizen bericht uitvoerig over de zaak. Nader onderzoek komt in handen van ‘inspector McCluskey’. De geruchten over de rol van het personeel van het Bellevue Hospital zijn de wereld in geholpen door iemand die zich Druckers advocaat noemt, maar blijken ongegrond. Adolf werd opgenomen vanwege alcoholisme en overleed aan een hartstilstand, 35 jaar oud.

In een Nederlandse necrologie wordt hij herdacht door ‘een vriend te Londen’: ‘Met zijn vele geestesgaven en zijn aangeboren beminnelijkheid, zijn eervollen drang naar een hooger en nuttiger maatschappelijke stelling in Engeland dan het oude vaderland hem bieden kon, had hij het vèr kunnen brengen in deze wereld.’ Hij was ‘joviaal’, maar gaf wegens ‘gemoedszwakte’ veel te veel toe aan ‘valsche vrienden’, resulterend in een ‘te vroeg geknakt leven’. Dat, als er lessen uit worden getrokken, ‘niet geheel nutteloos zal zijn geweest voor de menschheid.’

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -