Wielrennen

De Ronde van Jan Nolten

Limburg hoopt dat de Tour de France in 2017 de provincie aandoet en is daarover in gesprek met de organisatie. Er is een ijzersterk sporthistorisch argument om dat te doen: in 2017 is het precies 65 jaar na de legendarische etappezege van de Limburger Jan Nolten.

Jan Nolten lest zijn dorst
Jan Nolten in 1952. Foto’s Nationaal Archief
Nederland heeft een lange traditie in de Tour de France. De eerste keer dat de ronde buiten Frankrijk begon, was in 1954 in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Utrecht is komende zomer de zesde Nederlandse stad die dient als Le Grand Départ – een recordaantal buiten Frankrijk zelf.

Limburg heeft nog nooit die eer gehad, alhoewel deze provincie al wel drie keer als etappeplaats diende: in 1969 (Maastricht), 1992 en 2006 (beide in Valkenburg). Limburg heeft echter al in 1952 eens geprobeerd om in de route te worden opgenomen – een jaar eerder dan de start in Amsterdam. De eerste vooruitzichten leken hoopvol.

 

Jan Nolten

Het zal geen toeval zijn geweest dat net in 1952 de eerste ideeën in Limburg ontstonden om contact te leggen met Parijs. Jan Nolten uit Geleen (om precies te zijn: uit Elsloo) won dat jaar een Tour-etappe, wat als vanzelfsprekend de lokale wielergemeenschap in hemelse sferen bracht.

Heel vooruitziend was een week eerder in het nabijgelegen Heerlen een comité gevormd van – en ik citeer nu het Limburgsch Dagblad van 3 juli 1952 – ‘enige wielerenthousiasten, die vol bewondering zijn over de prestaties van de Nederlandse renners in de Tour de France. Het comité wekt alle sportliefhebbers op om bijdragen te verlenen. Daarbij wordt niet gedacht aan tientjes maar aan kwartjes en dubbeltjes. Het ligt in de bedoeling om dit geld aan de renners als premie beschikbaar te stellen.’

In Geleen zelf werd een comité vol notabelen in elkaar getimmerd om een indrukwekkende huldiging voor te bereiden voor hun succesvolle plaatsgenoot. Op 20 juli vond dat feest daadwerkelijk plaats, waarbij Nolten vanaf de Nederlands-Belgische grens tot aan zijn voordeur handen moest schudden.

‘Jan,’ zag de verslaggever van het Limburgsch Dagblad, ‘nog niet gewend aan het millieu van handjes geven stond er heel even beduusd van te kijken, maar nadat hij in een open auto was gearriveerd en aldaar toegesproken werd door de sportieve burgemeester van Elsloo, kwam alweer spoedig de lach op Nolten’s gebruinde gelaat. Omhangen met een levensgrote krans nam Nolten weer plaats in de open wagen en terwijl het bronsgroeneikenhout over het parcours galmde reed Nolten zijn ereronde geestdriftig toegejuicht door duizenden.’

Jan Nolten solo tijdens de Tour de France van 1953, wellicht op weg naar zijn et…
Jan Nolten in 1953
Geleen en Maastricht

Het zal in deze roes zijn geweest dat iemand op het idee kwam om de Tour de France eens over Limburgs grondgebied te laten rijden. Op 13 oktober 1952 maakte het Limburgsch Dagblad bekend dat Geleen interesse had om etappeplaats te worden, mits Antwerpen in het schema werd opgenomen. ‘Momenteel worden er ernstige stappen in deze richting ondernomen,’ wist de verslaggever die duidelijk een en ander was ingefluisterd vanuit bestuurlijke kringen.

Hiervan kwam uiteindelijk niets terecht, maar dat neemt niet weg dat Geleen een plek in de geschiedenisboeken verdient als eerste Nederlandse stad die hardop zei dat ze als etappeplaats voor de Tour de France wilde dienen.

Daarmee was de Limburgse ambitie echter nog niet gedoofd, want op 4 december 1952 wist het Vrije Volk dat Maastricht zich had gemeld. ‘Men heeft ons in het Maastrichtse stadhuis bevestigd, dat de gemeente inderdaad bereid is f 12.000,- in het garantiefonds te storten.’ Tour-directeur Jacques Goddet zou zelfs al een kijkje hebben genomen, aldus het dagblad. ‘Dit zou er op wijzen, dat Goddet in principe wel iets voor Maastricht voelt.’

Opvallend was dat Goddet in datzelfde jaar zitting nam in het erecomité ter aanbeveling van de Ronde van Nederland, wat inderdaad wijst op groeiende contacten tussen de Tour de France en de Nederlandse wielerwereld. In een begeleidende brief liet hij weten dat hij het streven tot bevordering van de wegrensport in Nederland met warmte toejuichte. Het leek dus veelbelovend, al helemaal omdat die editie van 1953 bovenspeciaal zou worden vanwege het vijftigjarige bestaan van de Tour de France.

 

Ronde van Nolten

De presentatie van de route van 1953 liep helaas uit op een teleurstelling voor Limburg. ‘De ronde van Frankrijk komt dit jaar wel buitenslands,’ schreef het Nieuwsblad van het Noorden, ‘maar alleen in België. Van Nederland is in het geheel geen sprake.’

Nederland in het algemeen moest nog een jaar wachten, tot de start van 1954, waar Limburg in het bijzonder pas in 1969 aan de beurt was met Maastricht als etappeplaats. In de huidige contacten met de Tour-directie moet de provincie er daarom op wijzen dat zij de eerste Nederlandse ambities koesterden om te worden opgenomen in het routeschema. En dat 2017 een uitstekend jaar is, omdat het dan precies 65 jaar na die belangrijke Tour-etappe is van Jan Nolten, die Limburg wakker kuste. Venzelfsprekend liggen Geleen, Elsloo en Sittard dan op de route, waar het leven van Nolten zich afspeelde.

En dat noemen we dan de Ronde van Jan Nolten, naar de rennerdie in 2014 is overleden.

Jan Nolten beklimt de Turbie en wint de Tour de France-etappe naar Monaco op 8 …
Jan Nolten wint een Tour-etappe in 1952

Waardeer deze site!

Onze content is gratis. Vond je het de moeite waard? Dan kun je dat laten blijken met een kleine financiële bijdrage.

Mijn gekozen waardering € -

Jurryt van de Vooren
https://sportgeschiedenis.nl
Specialist in sporterfgoed. Al meer dan 25 jaar de enige Amsterdammer, die is afgestudeerd op Feyenoord.