Het eerste NK Wielrennen was geen NK Wielrennen
Volgens de website van het NK Wielrennen werd 23 september 1888 de eerste editie georganiseerd, maar na onderzoek blijkt dat toen niemand sprak over een nationaal kampioenschap.
Het NK wielrennen van 1951. Daar zijn we dan weer wél zeker van.
Het eerste NK wielrennen van ons land, zo is vastgelegd in statistieken, werd in 1888 gehouden. Plaats van handeling was Muntendam; H.W. van Raden won de wedstrijd en baron van Pallandt eindigde als tweede.
Het is niet moeilijk hiervan berichten terug te vinden. Op 14 oktober 1888 bijvoorbeeld kondigde het Algemeen Handelsblad de wedstrijd aan, net zoals het Nieuwsblad van het Noorden enkele dagen later.
‘Er wacht ons weer een pretje’, schreef dat nieuwsblad. ‘Zondag den 23sten zal hier namelijk een concours plaats hebben van den Nederlandschen Wielrijdersbond. De deelnemers worden met muziek door de Groninger afdeeling van den bond afgehaald en in optocht naar ’t hotel de Zeven Provinciën gevoerd. Het vaandel, — een fraai stuk werk van hooge waarde, — zal bij die gelegenheid door een man te paard voorop gedragen worden.
Van ’t hotel de Zeven Provinciën zal ’s middags de aftocht plaats hebben naar buiten. De mededingers moeten een afstand van 50 kilometer afleggen, en wel van Groningen tot even voorbij Muntendam, heen en terug. Een dergelijke wedstrijd heeft hier nog niet plaats gehad; ’t is dus weer wat nieuws. Maar het weer kan iemand zulke poetsen spelen, dat er vooruit weinig te zeggen valt of het concours zal doorgaan of niet.’
Krampachtig
Aldus het nieuwsblad, dat nergens sprak over een kampioenschap. Het ging er ook vreemd aan toe: eerst moesten de deelnemers in een optocht naar een hotel om daarna te beginnen aan de wedstrijd. Dat ging dan ook niet goed, meldt het verslag: ‘Zeker was het maken van dien optocht een moeilijke zaak voor H.H. Wielrijders. Het langzame rijden, waartoe ze genoodzaakt waren, veroorzaakte krampachtig gebogen ruggen en bij velen eveneens krampachtig vertrokken gezichten.’
De meeste rijders waren zo al dermate getroffen door lichamelijk ongemak dat ze de eindstreep nooit zouden zien. Slechts twee deelnemers slaagden daar wel in: de heer van Raden uit Rotterdam als winnaar en baron van Pallandt uit Zwolle een kleine twee minuten daarachter.
Nergens in het verslag werd echter gesproken over de kampioenstrijd van Nederland, waarmee het lijkt alsof de status van deze wedstrijd wat overschat wordt door die te plaatsen in een overzicht van Nederlandse wielerkampioenenschappen.
Maar daar ging het gelukkig toen ook niet om: ‘Na afloop volgde de gewone maaltijd in „de Zeven Provinciën,” waarbij het natuurlijk niet ontbrak aan hartelijke heildronken op den bloei van den Algemeenen Nederlandschen Wielrijdersbond.’
Hetzelfde probleem geldt trouwens ook voor de zogenaamde kampioenswedstrijden van 1889, waar ook toen geen sprake van was. Kortom: tijd voor serieus sporthistorisch onderzoek naar de oerkoers.
